Toetsing

De verschijning van deze film onderstreept de absolute noodzaak dat het lezen van de Bijbel, het Woord van God, van crusiaal belang is voor geestelijke groei, voor bewaring maar ook voor redding van je ziel.

Frisse Wateren

Recent is door Mel Gibson een film gemaakt met als titel “The passion of the Christ”. De film gaat over Jezus. Er wordt getracht om de gebeurtenissen van de 12 uren voor zijn dood aan het kruis in beeld te brengen.
Vele evangelische leiders hebben met enthousiasme de film verwelkomd en aanbevolen als een geweldig middel tot evangelisatie.
Hieronder volgt een beoordeling van de film.

1. Waarschuwing van de filmkeuring

Het is een zogenaamde “R” rated film. De “R” staat voor restricted (beperkt). Verboden voor kinderen onder achttien jaar, tenzij onder begeleiding van een volwassene. Dit is het oordeel van de Amerikaanse filmkeuring. De waarschuwing is gegeven vanwege de brute, gewelddadige scenes in de film. Beelden waarin de mishandeling van de Here Jezus uitgebreid, langdurig en tot in detail wordt weergegeven.

2. Het kontrast met de wijze waarop het Nieuwe Testament verslag doet

In het Nieuwe Testament wordt aan het eind van de vier evangelien het lijden van de Here Jezus beschreven. Daarbij valt op dat de schrijvers dit zeer terughoudend doen. De Geest van God, die de schrijvers geleid heeft, wilde blijkbaar niet dat de nadruk werd gelegd op de details van het fysieke lijden.

Neem b.v. de beschrijving van de kruisiging in het Johannes evangelie.

Johannes 19:16-30: “Zij dan namen Jezus, en Hij, zelf zijn kruis dragende, ging naar de zogenaamde schedelplaats, in het Hebreeuws genoemd Golgotha,waar zij hem kruisigden en met hem twee anderen, aan weerszijden een, en Jezus in het midden” (Johannes 19:17,18).

Het moment van de start van de kruisiging wordt slechts beschreven met de woorden “waar zij Hem kruisigden”. Dan volgen vier verzen over het bord boven zijn hoofd (vers 19-21), twee over zijn klederen (vers 23-24), drie over zijn praktische zorg voor zijn moeder (vers 25-27), en twee over het feit dat Jezus wist dat zijn taak volbracht was en daarmee in verband zijn verzoek om drinken (vers 28,29) en een over het moment van sterven (vers 30). Er wordt nergens uitgebreid stil gestaan bij het fysieke lijden. Daar wordt niet uitgebreid op ingezoemd. Het is veelzeggend dat Johannes de meeste verzen in het verslag over de kruisiging besteedde aan het bord boven het hoofd van de Here Jezus. Dit wordt naar voren gehaald omdat het direct de vraag naar de identiteit van de Here Jezus raakte.

Op dezelfde manier is de geseling beschreven. In slechts een kort vers. “Toen nam dan Pilatus Jezus en liet Hem geselen” (Johannes 19:1) Stop! Verder niets. Vervolgens wordt de bespotting beschreven (doornenkroon, groeten, slagen in het gelaat). Hier wordt meer aandacht aan besteed dan aan de geseling. Dat komt omdat in de bespotting de vraag naar de identiteit van de Here Jezus weer scherp naar voren kwam. Er werd daar gespot met zijn claim dat Hij de door God beloofde Messias (de koning der joden) is.

In de andere evangelien wordt het fysieke lijden van de Here Jezus op dezelfde terughoudende wijze beschreven. De enige in het Nieuwe Testament opgetekende klacht uit de mond van de Here Jezus had te maken met het feit dat hij op een bepaald moment door God de Vader verlaten wordt. “Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten”. (Markus 15:34). Het gaat daar niet om fysiek maar om geestelijk lijden. De Zoon wordt verlaten door de Vader. Waarschijnlijk was dat het moment dat Hij tot zonde werd gemaakt. “Voor ons tot zonde gemaakt” (2 Kor. 5:21), “De Here heeft ons aller ongerechtigheid op Hem doen neerkomen” (Jesaja 53:6).

In het verslag van de evangeliën ligt de nadruk op de geestelijke betekenis van de gebeurtenissen. Daarom wordt b.v. de geseling met slechts een vers beschreven en de kwestie van het bord boven het hoofd van de Here met vijf verzen.

De film doet precies het tegenovergestelde van wat de bijbelschrijvers deden. De bijbel beschrijft het lijden van de Here Jezus terughoudend. De film doet het uitvoerig en gedetailleerd.

Mogen wij afwijken van de wijze waarop Gods Geest het lijden van de Here Jezus heeft laten optekenen? Het antwoord is nee, want als je afwijkt dan ben je bezig om de Schrift te verdraaien.

3. De mensheid van de Here Jezus benadrukt ten koste van zijn Godheid

De Here Jezus is waarlijk God en waarlijk mens. Hij is God geopenbaard in het vlees. In de evangeliën, in de bijbel, worden deze beide waarheden zorgvuldig aangegeven. Elke verstoring van de bijbelse balans tast de persoon van de Here Jezus aan.

Een lijn in de evangeliën is dat de Here Jezus uit eigen beweging de weg van de kruisdood is gegaan. Het Johannes evangelie legt er zeer sterk de nadruk op dat het Jezus Zelf was die zijn leven aflegde.

“Hierom heeft de Vader mij lief, omdat Ik mijn leven afleg om het weder te nemen. Niemand ontneemt het Mij, maar Ik leg het uit Mijzelf af. Ik heb macht het af te leggen en macht het weder te nemen” (Johannes 10:17,18).

Boven al het lijden dat de mensen Hem aandeden staat dit soevereine woord: “Niemand ontneemt het Mij”. Jezus is naar de bepaalde raad en voorkennis van God, op het door God bepaalde moment, gevangen genomen en gekruisigd.

Ten diepste zijn het niet de joden, noch de Romeinen noch wij, die Jezus hebben gedood. Jezus zelf heeft zijn leven afgelegd. Hij heeft het niet passief ondergaan. Het was zijn eigen daad. Jezus heeft zichzelf geofferd. Hij werd niet ten offer gebracht. Hij deed het zelf: “toen Hij zichzelf ten offer bracht” (Hebreeën 7:27); “Christus, die door de eeuwige Geest, zichzelf als een smetteloos offer aan God gebracht heeft” (Hebreeën 9:14).

In de evangeliën wordt telkens herhaald dat Jezus wist dat het kruis er aan kwam. Hij bereidde zijn discipelen er op voor. Hij wist wanneer het vastgestelde uur gekomen was.

Zie wat er gebeurde bij zijn arrestatie (Johannes 18:1-11).

Toen Hij zei “Ik ben het” (Johannes 18:6) deinsden degenen die hem gevangen kwamen nemen terug en vielen ter aarde (Johannes 18:6). De Heer openbaart, laat op dat moment iets van zijn heerlijkheid voelen. De Here Jezus zegt tegen Petrus dat hij geen verzet moet bieden. Als Jezus verzet had willen bieden, zo vertelt hij Petrus, dan had Hij zo twaalf legioenen engelen kunnen oproepen (Mattheüs 26:53), maar Hij heeft dat niet gedaan. Zelfs na zijn arrestatie blijft hij meester van de situatie. Zie zijn conversatie met Annas (Johannes 18:19-23) en Pilatus (Johannes 19:9-11). Pilatus zegt: “Antwoord je mij niet, weet je niet dat ik macht heb om je los te laten of je te laten kruisigen?”. Jezus was niet geïntimideerd. Hij antwoordt dat Pilatus die macht alleen heeft omdat hij die van God gekregen heeft (Johannes 19:10,11). Aan het kruis denkt Hij nog aan anderen. “Vader vergeeft het hun” (Lucas 23:34), “Vrouw, zie, uw zoon” (Johannes 19:26,27), “Heden zult gij met Mij in het paradijs zijn”. Hij is er zich van bewust dat Hij de opdracht volbracht heeft, het offer voor de verzoening (de genoegdoening) voor de zonde is gebracht. Vandaar zijn triomfantelijke constatering: “Het is volbracht” (Johannes 19:30). Tenslotte geeft Hij zijn geest over aan de Vader. “En Jezus riep met luider stem: Vader in uw handen beveel Ik mijn geest. En toen Hij dat gezegd had, gaf Hij de geest. Toen de hoofdman, zag wat er geschiedde, verheerlijkt Hij God, zeggende inderdaad deze mens was rechtvaardig” (Lucas 23:46,47).

De bijbel laat aan de ene kant zien dat de weg van het kruis de Here Jezus niet makkelijk is afgegaan. Daarbij wordt de nadruk gelegd op het innerlijk lijden van de Heer. Denk aan Gethsemane. Maar aan de andere kant wordt telkens weer benadrukt dat Hij ook in die situatie de soevereine Heer bleef.

In de film komt dit laatste niet uit de verf. Typerend is b.v. het feit dat in de film bij de arrestatie de dienaars die hem komen arresteren niet achterover vallen als Jezus het “Ik ben” uitspreekt (Johannes 18:6). Heel tekenend is dat in de film niet wordt uitgespeeld dat Jezus zich tijdens de tocht naar Golgotha omkeerde en de vrouwen die over hem weenden toesprak: “Ween niet over mij, ween over jezelf”.

“En Hem volgde een grote menigte van volk en van vrouwen, die zich op de borst sloegen en over Hem weeklaagden. En Jezus wendde Zich tot haar en zeide: ‘Dochters van Jeruzalem, weent niet over Mij, maar weent over uzelf en over uw kinderen, want zie, er komen dagen waarop men zeggen zal: Zalig de onvruchtbaren en de schoot die niet heeft gebaard, en de borsten, die niet hebben gezoogd'” (Lucas 23:28,29).

Jezus wilde toen niet dat de mensen om Hem weenden. Hij wil dat nog steeds niet. Hij zegt: “Ween om jezelf, als je nog niet verzoend bent met God, ween om de mensen om je heen die op weg zijn naar de eeuwige straf”. Als er geweend moet worden, ween dan daar om.

Je kunt niet anders dan concluderen dat deze scenes bewust zijn weggelaten omdat ze niet passen in het Jezusbeeld van de katholieke volksvroomheid. In de film ontstaat hierdoor het beeld van een zwakke Jezus. De Jezus van de film is dezelfde deerniswekkende figuur die je vaak op een rooms-katholiek crucifix ziet. Het is niet de bijbelse Jezus die soeverein zichzelf ten offer stelt. Het is de Jezus van de rooms-katholieke vroomheid. Het kwetsbare kind in de veilige schoot van de madonna. De dode of half bewusteloze gekwelde Jezus van het crucifix. Zo wordt Jezus telkens visueel voorgesteld. Het is niet de Jezus die soeverein zijn leven aflegt. Jezus was niet het machteloze slachtoffer dat door demonische machten in een orgie van geweld wordt gekweld en vernietigd.

Ook op andere manieren wordt Jezus neergehaald tot een louter menselijk niveau.

In strijd met het bijbelse getuigenis maakt “de Jezus van de film” af en toe een enigszins verwilderde indruk. Je ziet hem b.v. soms in moeilijke situaties oogcontact zoeken met Maria en dan lijkt het alsof hij nieuwe kracht krijgt.

Tijdens de verschillende fasen van zijn lijden krijgt Jezus in de film geregeld flashbacks. In de flashbacks ziet Hij gebeurtenissen uit zijn jeugd terug. De filmmaker pretendeert hiermee als het ware in het hoofd van Jezus te kunnen kijken. Dit is een verwerpelijke en speculatieve wijze van omgaan met de bijbel die ik ook in evangelische kring de laatste jaren geregeld ben tegengekomen. Men kruipt in de huid van een bijbelfiguur, in dit geval Jezus. En dan gaat men zich inleven in hoe die het heeft beleefd. Vervolgens geeft men de speculatieve eigen gedachten door. Ook hierdoor wordt de menselijkheid van de Here Jezus erg benadrukt.

4. Toevoegen aan de Schrift

De bijbelse boodschap wordt niet alleen verdraaid in de film, er wordt ook aan toegevoegd.

Een film over bijbelse gebeurtenissen kan trouwens niet anders zijn dan een mix van bijbelse gegevens, speculaties en artistieke interpretaties. Dat is ook het geval met de film van Gibson.

In de film van Gibson wordt toegevoegd aan de Schrift. Waarheid en verdichtsel worden vermengd.

Enkele voorbeelden:

De wijze waarop in de film de duivel wordt afgebeeld. Hij wordt voorgesteld als een vrouw met een mannenstem. Een androgyne voorstelling. Dit heeft geen enkele grond in de bijbel.

In de film wordt de duivel opgevoerd in de tuin van Gethsemane. Daar verzoekt hij Jezus. In de bijbel wordt daar niets over gezegd. De bijbel zegt dat Jezus uitgebreid werd verzocht aan het einde van zijn veertig dagen durende vasten in de woestijn, bij de start van zijn openbare bediening.”Toen werd Jezus door de Geest naar de woestijn geleid om verzocht te worden door de duivel” (Mattheus 4:1-11). In de film wordt in de hof van Gehsemane een zelfde soort scene opgevoerd.

In de film verschijnt de satan bij verschillende gelegenheden aan Jezus tijdens zijn lijden. Dit is puur op speculatie gebaseerd. De rol van de Satan wordt in de film indringend naar voren gehaald. Iets wat in het bijbelse verslag niet wordt gedaan.

Nog een voorbeeld. Nadat Judas Jezus heeft verlaten gaat hij de straten van Jeruzalem in. Als hij ergens alleen zit komen twee kinderen naar hem toen, ze vragen of alles goed met hem gaat. Judas zegt hen weg te gaan. Daarop beginnen ze hem te bespotten en hun gezichten veranderen in weerzinwekkende demonisch-achtige gezichten. Ze beginnen hem te kwellen en te bijten. Een van hen scheurt met zijn tanden vlees uit de hand van Judas. Judas wordt tot zijn dood door deze demonische kinderen achtervolgd.

In een andere scene kijkt de satan, in de persoon van de eerder genoemde vrouw, naar de lijdende Jezus. De (vrouwelijke) satan heeft daar een baby bij zich. Als de baby omkijkt wordt zichtbaar dat deze een demonisch gezicht heeft.

Een aantal scenes zou niet misstaan in een horrorfilm. Dit soort voorstellingen scheppen een surrealistische sfeer.

Een ander voorbeeld is de rol van Maria. In vergelijking met wat de bijbel vermeldt wordt de rol van Maria opgeblazen en verdraaid (Dit wordt hieronder nader behandeld onder punt 8.1.).

Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Er wordt in de film nog veel meer aan de Schrift toegevoegd. Soms gebaseerd op rooms-katholieke legenden, soms afkomstig uit een boek met visioenen van de rooms-katholieke non Emmerich, en soms afkomstig uit de eigen fantasie van Gibson.Om nog enkele van deze buiten-bijbelse zaken te noemen:

• Jezus wordt gevangen gezet in een kamer onder de tempel.
• Jezus confronteert na zijn arrestatie Judas.
• De Romeinse soldaten wordt voorgesteld als uiterst kwaadaardig tegen over Jezus. Ze weigerden zelfs om te stoppen met de geseling. Hun bevelhebber moest hen dwingen om te stoppen. En ze gaan door met Hem te slaan gedurende de weg naar het kruis. Maar de Romeinse overheid had geen probleem met Jezus. Zie de houding van Pilatus. De soldaten vonden het eigenlijk een grote grap, vandaar dat ze hem de mantel en de doornenkroon opdeden en Hem bespotten. Er is geen enkele aanwijzing dat ze zelf een wrok en haat tegen Hem hadden.
• Gedurende het lijden is Maria voortdurend in de buurt van Jezus. De bijbel zegt hier niets over.
• De vrouw van Pontius Pilatus geeft enkele kledingstukken aan Maria.
• Maria en Maria Magdalena vegen het bloed van Jezus weg nadat Hij is gegeseld.
• Een jonge vrouw probeert Jezus wat water te geven op zijn weg naar het kruis, maar een Romeinse soldaat verhindert dat. Voor ze probeert hem te drinken te geven veegt ze zijn gezicht af met haar kleding en een beeld van het bloedige gezicht van Jezus wordt op het kledingstuk gedrukt. In de film drukt ze het kledingstuk dicht tegen haar lichaam terwijl ze kijkt hoe Jezus zijn weg naar het kruis voortzet. Dit is gebaseerd op de katholieke legende over Veronica. De legende claimt dat Jezus Veronica beloonde door zin gezicht in het kledingstuk te drukken. Er is geen enkel bewijs voor deze mythe voor de vierde en vijfde eeuw. De veronderstelde afbeelding van het gezicht van Jezus, die ongeveer in de achtste eeuw begon te verschijnen, toont de typische langharige Jezus. Reproducties van het beeld zijn lang gebruikt als “genezende relikwieën. De legende is opgenomen in de rooms-katholieke staties van de kruisweg (Daarover later meer).
• Een kraai pikt het oog uit van de dief die geen berouw had.
• Bloed stroomt als een waterval uit de zijde van Jezus, nadat een soldaat zijn speer erin steekt.
• De namen van de dieven aan het kruis. Er wordt gezegd dat ze Gesmes en Dismas heten.
• Enzovoorts.

Gibson is een expert in het maken van uiterst gewelddadige films. Hij heeft zijn expertise gebruikt om het geweld rond het lijden van Jezus zo indringend mogelijk naar voren te brengen. Daarbij heeft hij niet geschroomd om het lijden nog zwaarder voor te stellen dan de bijbel het doet. Zo toont hij b.v. in de film de volgende scene: Jezus is aan het kruis geslagen. Het kruis wordt omhoog gehaald, maar als het rechtop gezet is valt het weer voorover, dit alles met Jezus er op. Jezus wordt na de arrestatie aan zijn boeien over een brug gehangen. De soldaten blijven Hem slaan op de weg van het gerechtshof tot aan Golgotha. Jezus struikelt een aantal keer op de weg naar Golgotha.

Aan de ene kant dekt Gibson zich in tegen kritiek door te stellen dat de film geen documentaire is. Aan de andere kant zegt Gibson dat de film goedgekeurd is door katholieke en evangelische theologen. Daarmee suggererend dat de film een waarheidsgetrouw verslag geeft.

5. Mede gebaseerd op de visioenen van Anne-Catherine Emmerich

Een groot aantal van de scenes van de film komen niet uit de bijbel maar uit een boek van de rooms-katholieke mystica en non Anne-Catherine Emmerich. (geboren in 1774).

Omdat de evangeliën niet uitweiden over het lijden van de Here Jezus zat Gibson met een probleem. Hoe valt van die beperkte stof een volledig filmscript te maken? Dat probleem werd opgelost toen hij het boek van Emmerich vond. Emmerich kreeg een reeks visioenen over de lijdensweg van de Here Jezus. Die zijn opgeschreven in het boek “The Dolorous Passion of our Lord Jesus Christ”. Verschillende buitenbijbelse scenes, zoals die waar Jezus van een brug wordt gegooid, komen rechtstreeks uit dit boek.

Waar de Schrift zwijgt, daar vertelt Emmerich. De schrijvers van de vier evangelien zijn daarbij door de Geest geleid in wat ze schreven. De Geest bepaalde dat het fysieke lijden terughoudend moest worden verteld. De visioenen van Emmerich gaan brutaalweg en lijnrecht tegen deze lijn van de Schrift in. Het is daarom alleen op grond hiervan al duidelijk uit welke bron de geest is door welke Emmerich haar visioenen ontvangen heeft. Hier is een ander geest aan het werk die de aanpak van Gods Geest doorkruist.

Alles wijst er op dat Emmerich onder invloed van boze geesten stond. Geesten die zich voordoen als engelen des lichts, als de Heilige Geest zelf. Dat blijkt ook uit het feit dat er stigmata in haar lichaam verschenen. Stigmata zijn wonden die spontaan verschijnen op de plaatsen van het lichaam (de handen, de voeten) waar bij Jezus de spijkers werden geslagen. De katholieke kerk kent dit verschijnsel bij verschillende zogenaamde “heiligen”. De nog niet zo lang geleden heilig verklaarde (of was het zaligverklaarde) Padre Pio had ze ook.Uit niets blijkt dat Emmerich het ware evangelie kende en geloofde. En toch kreeg ze vanaf haar kinderjaren al visioenen. Emmerich was zonder twijfel occult gebonden of bezeten.

Het boek van Emmerich is een belangrijke onzuivere bron van de film. De film ademt de geest van het occulte boek van Emmerich. Het lijden van de Here Jezus wordt in de film verteld op de wijze van Emmerich, en niet op de wijze van de bijbelschrijvers.

6. De impact van de film op de ziel

Visuele beelden hebben een enorme kracht en inwerking op de ziel. Dat geldt voor elke goedgemaakt film. De Jezus film is met grote vakmanschap gemaakt.

Als christenen kennen wij de Here Jezus door het lezen van de Schrift. Daar ontmoeten wij Hem. Daar wordt zijn karakter geopenbaard, zijn identiteit, zijn godheid, zijn mensheid. Paulus spreekt er over dat het de Here behaagde om zijn Zoon in hem te openbaren. We hebben de verlichting van Gods Geest nodig om in de Schrift de Heer te zien (Lucas 25:45). Zo groeien we in het kennen van de Here Jezus, door God zelf geleerd, als de Geest ons de Schriften doet verstaan.

Daar komt met een enorme zielekracht de film van Gibson doorheen razen.

Het gevolg van de film is dat er een nieuw Jezusbeeld in de ziel wordt geprent en ingebrand. Een letterlijk visueel beeld. Een menselijk fantasiebeeld en een subtiel verdraaid beeld (zie hierboven punt 3).

Hieronder volgen enkele getuigenissen van mensen die vertellen wat het zien van de film in hen heeft bewerkt. Ze klagen dat bij het bijbellezen en het gebed de beelden van de film naar boven komen. Ze bidden tot Jezus en tegelijkertijd komt als een “pop-up” het gezicht van Caviesel (de man die Jezus speelde in de film) tevoorschijn.

Het eerste getuigenis (gevonden op het internet in een e-mail van David Cloud van de FBIS News Service.) Een broeder die de film heeft gezien klaagt dat het beeld van de acteur die Christus speelt in de film plotseling opspringt tijdens het gebed.

“By viewing this movie, I have suffered from the image of the actor portraying Christ jumping into my prayers and sometimes I see him on the cross whereas before I never had any image of who Jesus was, He was seen by faith in my hart without form that I know one day will become sight. Now I have to fight off the residual effects of this movie”.

Wat is het effect op langere termijn?

In een forum over de film van Gibson vond ik het volgende veelzeggende getuigenis. Het gaat om een vrouw met de naam Dawn uit Canada. Zij vertelt hoe ze in haar tienerjaren, jaren geleden een film over Mozes zag. Ze zegt dat ze nog steeds de beelden van de film ziet.”For the life of me, I still ‘see’ Charlton Heston as Moses and Yvonne De Carlo as his wife. I saw that movie umpteen years ago and I still have the ‘picture’ in my mind. I have been able to separate that movie from reality but every once awhile it drifts into my mind’s eye again. This is the reason I’m very careful about movies depicting Biblical themes and I am convincted that that is one of the reasons that God commanded us not to make any graven images. Het created us an He knows what will hapen in our minds. That’s the number one reason I won’t go and see the film”.

Een ander getuigenis over het langdurig effect van het zien van een Jezus film.

“I don’t want to think of a Hollywood actor when I think of my Lord. I am just now getting out of my mind the hippie looking man that played Jesus in the 70’s movie I watched as a child”

7. Het bijbelse gebod om geen beelden te maken van God

De Here God heeft uitdrukkelijk verboden om beelden (visuele voorstellingen) van Hem te maken. Zie Exodus 20:4,5. Het gaat in het gebod niet slechts om het maken van beelden van andere goden, ook van God zelf mag geen beeld gemaakt worden.

Het volk Israel zondigde door het maken van het gouden kalf (Exodus 32:1-5). Let op dat het gouden kalf was bedoeld als een afbeelding (representatie) van de Here God Zelf. “… een gegoten kalf … En zij zeiden: Dit is uw God, Israël, die u uit Egypte heeft uitgeleid. Toen Aaron dat zag bouwde hij daarvoor een altaar en riep uit: Morgen is er een feest voor de Here”. Koning Jerobeam herhaalde deze overtreding van het tweede gebod” (1 Koningen 12:28).

Jezus is God geopenbaard in het vlees. Hij is God en mens verenigd in een persoon. “Hij is het beeld van de onzichtbare God” (Kol. 1:15). Jezus zei: “Wie Mij gezien heeft, heeft de Vader gezien” (Johannes 14:9). Een beeld toont niet alleen het uiterlijk, maar ook iemands innerlijk (uitstraling, karakter). Je kunt de Godheid en de mensheid van de Here Jezus niet scheiden. Je kunt niet alleen de mensheid uitbeelden.

We mogen geen menselijke beelden van Jezus maken. We moeten met onze onheilige vingers van Jezus afblijven.

De eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis werden er geen beelden en afbeeldingen van de Here Jezus gemaakt en gebruikt door de christenen. Toch leefden de christenen ook in die tijd in een sterk visueel gerichte cultuur. Toneelspel, schilderkunst, beeldhouwkunst. Andere godsdiensten maakten er gebruik van, de christenen niet. Pas nadat de kerk staatskerk werd en meer en meer allerlei dingen uit het heidendom binnenliet, zijn de afbeeldingen binnen gekomen. Eerst in de vorm van sterk symbolische figuren, later meer realistisch. In de achtste eeuw was de vroeg Rooms-katholieke Kerk zodanig ontspoord dat het gebruik van afbeeldingen officieel werd goedgekeurd.

Een getuigenis uit India: Stuur geen materiaal met plaatjes van Jezus.

Een inheemse evangelist uit India stuurde de volgende boodschap naar Lorin Smith.

“… Veel zendingsorganisaties gebruiken bij hun evangelisatie activiteiten op grote schaal platen, films en videobanden waarin Jezus wordt afgebeeld. Met als gevolg dat ze vele mensen misleiden en een verkeerde weg opsturen. India is een heidens land en de overgrote meerderheid van de bevolking bestaat uit Hindoes. Hindoes aanbidden afgoden. We hopen dat u dit tot op zekere hoogte beseft. De afbeeldingen van Jezus doen hen denken aan hun afgoden, en de bekeerden doen de afbeeldingen denken aan hun vroegere wegen. Het gevolg is dat degenen die in de Here Jezus zijn gaan geloven, Hem aanbidden in de vorm van een afgod, niet in staat om los te komen van hun verleden. Tenslotte vraag ik u ootmoedig om me alleen boeken zonder plaatjes van Jezus en geluidstapes te sturen, want ik en mijn broeders gebruiken geen afbeeldingen in ons evangelisatie werk”.

Lorin Smith gaf hier het volgende commentaar op. “Hoe tragisch is het dat zendingsorganisaties naar India gaan, een land waar de mensen eeuwenlang gebonden waren aan afgodsdienst en dat ze hen vervolgens opnieuw binnenleiden in afgoderij door hun gebruik van deze valse afbeeldingen, van deze representaties van “Jezus Christus” in hun instructie materialen en video’s. Op welke Jezus plaatsen deze armen zielen hun geloof?”

Een ander punt is dat het Nieuwe Testament geen informatie geeft over het uiterlijk van de Here Jezus. In de Gibson film wordt Jezus voorgesteld als een knappe langharige hippie. Op dezelfde manier als in de film “Jesus Christ Superstar”.

8. De sterke Rooms-katholieke invloeden

8.1. De plaats van Maria

De film vestigt de aandacht op Maria. Dit wordt erkend en aangegeven door vooraanstaande katholieken.

Enkele uitspraken van rooms-katholieke schrijvers die het katholieke karakter van de film, wat onder meer blijkt uit de prominente rol van Maria, bevestigen:

“Deze film is katholiek … De rol van de Moeder Gods is meesterlijk uitgebeeld. Zij is omni-present. Tot in de kleine details van gebaren is haar rol bij het Verlossingswerk schitterend vertolkt”(Uit het katholieke blad Catholica, nr. 13, november 2003, http://www.catholica.nl/archief/nr13/gibson.html) Let op het “omni-present” en “haar rol bij het Verlossingswerk”.

“The Catholicy of the film lies especially in two things: in the “Echaristic aspect” and in its “strongly Marian tone” Het katholieke van de film komt vooral naar voren in twee dingen: in het Eucharistische aspect en in de sterke presentie van Maria.(Vittorio Messori op de rooms-katholieke nieuwssite Zenith.org. Messori werkte samen met de Paus bij de publicatie van het boek van de Paus “Op de drempel van de Hoop”. http://www.zenit.org/english/visualizza.phtml?sid=49259)

De rol van Maria wordt opgeblazen

In de bijbelse verslagen speelt Maria geen hoofdrol, in de film wel. Ze komt veel meer in de film voor dan in de bijbel. In de film is Maria voortdurend in de buurt van Jezus, gedurende zijn lijden. Dit is niet op de bijbel gebaseerd.

Hieronder volgen nog enkele voorbeelden van de manier waarop Maria in de film op de voorgrond wordt geschoven:

• De vrouw van Pontius Pilatus geeft kleren aan Maria.
• Maria veegt, samen met Maria Magdalena, het bloed van Jezus op nadat Hij is gegeseld.
• Terwijl Jezus aan het kruis hangt komt Maria naar hem toe en kust zijn voeten. Het bloed loopt naar beneden in haar mond, en ze gaat terug “bijna alsof ze haar lippen aflikt met bloed over haar gehele gezicht.
• “Op weg naar het kruis zegt Jezus tegen Maria: “Zie ik maak alle dingen nieuw”.
• (Tussen haakjes, dit bijbelwoord is 40 jaar later door de Heer uitgesproken, toen Johannes het boek Openbaring schreef).
• Als Jezus van het kruis wordt genomen dan houdt Maria de dode Jezus in haar armen. Ook een buiten-bijbelse speculatie.

De moeder-kind relatie tussen Jezus en Maria wordt naar voren gehaald.

Terwijl de Here Jezus daar juist afstand van neemt. Hij spreekt zijn moeder aan als “vrouw”. Juist in zijn optreden als verlosser, Messias, stelt Hij zich afstandelijk op.

“Vrouw wat heb Ik met u te maken” (Johannes 2:4).

Dit zei Jezus tegen Maria toen de wijn op was op de bruiloft te Kana. Hij spreekt haar niet aan als moeder.

“Vrouw zie uw zoon” (Johannes 19:26).

Zo sprak de Here Jezus zijn moeder toe vanaf het kruis. Hij regelde dat zijn discipel Johannes de praktische zorg voor zijn moeder zou overnemen. Hij noemt haar uitdrukkelijk geen moeder, maar vrouw.

“En zijn moeder en zijn broeders kwamen, en buiten staande zonden zij iemand tot Hem om Hem te roepen. En een schare zat rondom Hem en zij zeiden tot Hem: Zie uw moeder en uw broeders en uw zusters staan buiten en zoeken U. En Hij antwoordde en zeide tot hem: Wie zijn mijn moeder en broeders? En rondziende over degenen, die in een kring rondom Hem zaten, zeide Hij: Zie, mijn moeder en broeders. Al wie de wil Gods doet, die is mijn broeder en zuster en moeder” (Markus 3:31-35). Jezus geeft Maria geen speciale positie. Hij neemt in zekere zin afstand van de familieband.

In tegenstelling tot hoe Jezus Zich opstelde stelt de film het voor alsof Jezus een zeer intieme relatie met zijn moeder onderhield, ook in het uitvoeren van verzoeningswerk.

Op een bepaald moment in de film snelt Maria Jezus te hulp als Hij valt. Op dat moment komt er een flashback (een terugblik, een herbeleving) waarin we zien dat het kind Jezus valt en zichzelf bezeert, waarop hij vertroost wordt door Maria. Zo wordt een associatie gemaakt tussen Maria’s hulp en het lijden van Jezus.

Ze wordt in de film aangesproken met “moeder”

De apostelen Petrus en Johannes noemen Maria “Moeder”. En het woord “Moeder” wordt in de ondertiteling van de film met een hoofdletter geschreven.

Ze wordt in de film dus gepresenteerd als “Mother Mary”. Hierboven is aangegeven hoe de Here Jezus dit verwerpt. Zelfs Hij sprak haar niet zo aan, tijdens zijn openbare bediening. Als Hij dat al niet deed, dan toch zeker de discipelen niet. Hier wordt de rooms-katholieke visie op Maria direct in het bijbelse verslag ingelezen.

Petrus gaat in de film na zijn verloochening naar Maria toe

Nadat Petrus de Here Jezus heeft verloochend, na de gevangneming van Jezus, verlaat hij de binnenplaats. Dan ziet hij Maria, Maria Magdalena en Johannes. Hij valt op zijn knieen voor Maria, noemt haar “Moeder”, en belijdt zijn verloochening van Jezus tegen haar. Zij strekt haar hand naar hem uit (alsof ze hem gaat vergeven), en dan rent Petrus weg, terwijl hij zegt dat hij het niet waardig is.

Petrus zegt Maria twee maal dat ze hem niet moet aanraken nadat hij Jezus heeft verloochend. Dit is een brutale toevoeging aan de bijbel. Het impliceert de door de rooms-katholieken veronderstelde speciale heiligheid van Maria. Petrus zondigde die nacht echter tegen Jezus, niet tegen Maria.

Maria heeft bovennatuurlijke vermogens in de film

In de film is Maria, naast Jezus, de enige andere persoon die de duivel kan zien. Dit geeft haar op dit gebied bovennatuurlijke vermogens, ze kan kennelijk in de onzichtbare wereld kijken. Het lijkt haar op een lijn te stellen met Jezus.

Nog een voorbeeld. Maria gaat, in de film naar een bepaalde plaats in de tempel en daar strekt zij zich uit op de vloer met haar hoofd op de stenen, omdat ze onder de vloer de aanwezigheid van de geketende Jezus aanvoelt. Ze wist dat Hij daar was. De camera gaat door de vloer en toont Jezus hangend in zijn ketenen terwijl hij op zijn beurt naar boven kijkt naar de stenen vloer in de richting van Maria.

De sterke Maria en de zwakke Jezus

Op een bepaald moment in de film valt Jezus tijdens zijn weg naar het kruis. Dan wordt het voorgesteld alsof Hij geen kracht meer heeft om op te staan, totdat hij naar Maria kijkt waarna Hij weer kracht krijgt. Tijdens de film wordt sterk de indruk gewekt dat Hij geregeld kracht door haar ontvangt.

Maria offert haar Zoon, laat Hem los, werkt mee, lijdt mee

Door haar moederlijke gevoelens zo uitgebreid in beeld te brengen en daarmee haar lijden, en door de indruk te wekken dat zij haar Zoon sterkt om het lijden te doorstaan wordt gesuggereerd dat Maria actief heeft deelgenomen aan de verlossing.

Ik verwijs opnieuw naar het citaat uit het blad Catholica dat hierboven is aangehaald: “De rol van de Moeder Gods is meesterlijk uitgebeeld. Zij is omni-present. Tot in de kleine details van gebaren is haar rol bij het Verlossingswerk schitterend vertolkt” (Uit het katholieke blad Catholica, nr. 13, november 2003, http://www.catholica.nl/archief/nr13/gibson.html)

Ik citeer uit een, uit rooms-katholieke kring afkomstige, boekbespreking van het boek van Emmerich: “Illuminating in its description ofMary’s participation in the sufferings of her Son, this book gives the reader a poignan understanding of why Our Lady is sometimes called our “Co-Redemptrix”.

Het boek van Emmerich, en trouwens ook de film van Gibson, geeft volgens de recensent een “verhelderende” beschrijving van Maria’s deelname in het lijden van haar zoon. Maria wordt hier ook”Co-Redemptrix” genoemd.

De film geeft de onbijbelse en gevaarlijke rooms-katholieke visie op Maria. Het legt een fundament onder de rooms-katholieke onbijlse leer dat Maria de moeder Gods is, altijd maagd, onbevlekt ontvangen, in het lichaam opgevaren naar de hemel, de meest zekere voorspraak bij haar Zoon, de koningin des hemels, voorwerp van verering, moeder van de kerk, die ook nu nog regelmatig verschijnt (waar ze verondersteld wordt te zijn verschenen ontstaan Maria bedevaartsoorden). De film ondersteunt ook de valse leer, de suggestie, dat Maria meegewerkt heeft aan de verlossing.

De Rooms-katholieke Maria, Madonna, is aantoonbaar een synthese tussen enkele bijbelse gegevens over de echte Maria en de moedergodin uit de heidense godsdiensten.

8.2. Het offer en de eucharistie

De Rooms-katholieke Kerk heeft een gevaarlijke en onbijbelse visie op het avondmaal. Men stelt dat in het avondmaal, dat men eucharistie noemt, het offer van de Here Jezus wordt herhaald en weer tegenwoordig gesteld.

Het offer van Golgotha, waarbij de Here Jezus aan het kruis zijn leven aflegde als een genoegdoening, als een betaling voor de zonden, wordt vereenzelvigd en gelijkgesteld met de eucharistie. In de rooms-katholieke visie zijn het offer dat de Here Jezus op Golgotha bracht en het zogenaamde offer dat de rooms-katholieke priester tijdens de eucharistie brengt een en hetzelfde offer. Vandaar dat men stelt dat het brood en de wijn tijdens de eucharistie letterlijk in het bloed en lichaam van Christus veranderen. Het brood en de wijn worden dan ook aanbeden. Er wordt dus afgoderij mee bedreven.

Die visie wordt in de film indirect ondersteund. Via flashbacks wordt het lijden van de Here Jezus en de eucharistie met elkaar verbonden.

De Rooms-katholieke Kerk brengt een sacramenteel evangelie. Men erkent dat Jezus voor de zonden is gestorven, maar het nut ervan ontvangt een mens alleen via de bediening van de sacramenten, met name de doop en de biecht. (http://www.solcon.nl/apgeelhoed.htmldoc/rk-sacramentelesysteem.htm)

In de recent uitgeven Katechismus van de Katholieke Kerk wordt daarom opnieuw ronduit gesteld dat de sacramenten heilsnoodzakelijk zijn. (http://www.solcon.nl/apgeelhoed/htmldoc/rk-heilsnoodz.htm)

8.3. De rooms-katholieke spiritualiteit wordt door de film gepromoot

De film sluit aan bij de lijdensdevotie en de lijdensmystiek van de Rooms-katholieke Kerk.
Men veronderstelt dat er een genadewerking uitgaat van het overdenken (van het overwegen) van het fysieke lijden van Jezus.

De katholieken kennen de zogenaamde “kruisweg”. Deze kruisweg bestaat uit veertien staties, taferelen. In veertien schilderijen of beelden worden visueel de verschillende elementen van het lijden van de Here Jezus tijdens zijn gang van Gethsemane tot op het kruis van Golgotha afgebeeld. Sommigen zijn gebaseerd op de bijbel, andere op buitenbijbelse legenden. In de meest rooms-katholieke kerkgebouwen vind je een dergelijke kruisweg. Het is de bedoeling dat je van afbeelding naar afbeelding loopt en dat je dan een moment bij elke afbeelding dat speciale aspect van het lijden van Jezus overdenkt.

Een ander voorbeeld van de Rooms-katholieke lijdensmystiek vinden we in het boek “Geestelijke oefeningen” van Ignatius de Loyola, de stichter van de orde van de Jezuieten. In het boek staan onder meer geestelijke oefeningen waarin over het fysieke lijden van de Here Jezus wordt gemediteerd. In een bepaald stadium is het de bedoeling om het gebeuren voor jezelf te visualiseren en dan krijg je zelf als het ware deel aan de gebeurtenis. Dit zou een geestelijk omvormende kracht geven.

Dit alles heeft geen enkele basis in de bijbel. Het vormt een onderdeel van de valse spiritualiteit die al vele eeuwen de rooms-katholieke kerk beheerst en die op dit moment door in de evangelische wereld wordt ingevoerd. Eigenlijk zonder dat velen het door hebben. Er wordt een andere geest ontvangen.

Voor een artikel over de ware bijbelse spiritualiteit en de valse spiritualiteit zie de studie “De bijbel over geloof, ervaring, gevoel en mystiek”. (http:/www.solcon.nl/apgeelhoed/htmldoc/mystieka.htm)

“Een andere geest” (2 Kor. 11:4)

In de Rooms-katholieke Kerk is er een vaak morbide fixatie op het fysieke lijden van Jezus. De film van Gibson sluit naadloos aan bij die traditie. De film lijkt veel op de rooms-katholieke passiespelen. Dat zijn niet zomaar toneelstukken. De passiespelen worden met religieuze ernst uitgevoerd.

9. De opstanding

In de bijbel worden lijden en opstanding bijna altijd in een adem genoemd. Dat deed ook de Here Jezus toen Hij zijn dood aankondigde. Hij sprak tegelijk over zijn opstanding. Zo is ook de structuur van de evangeliën.

In de film wordt aan het eind ongeveer een minuut aandacht gegeven aan de opstanding. De camera geeft een blik in het graf. De grafklederen liggen er. En dan ziet men eennaakte Jezus, van achteren gefilmd.

10. De gevolgen van de film

Het effect van de film zal groot zijn op de evangelische wereld als geheel.

Het zal de verblinding ten aanzien van het valse evangelie en de valse spiritualiteit van de Rooms-katholieke Kerk nog meer doen toenemen. Vele evangelische christenen doen tegenwoordig net alsof de Rooms-katholieke kerk het ware evangelie brengt. Dit is een gevaarlijke leugen.

Het evangelie geeft antwoord op twee belangrijk vragen. De eerste is: “Wie is Jezus?” en de tweede is: “Wat moet ik doen om behouden te worden?”. Op de tweede kernvraag van het evangelie geeft de Rooms-katholieke Kerk nog steeds een fundamenteel fout en onbijbels antwoord. En als je dat doet, dan breng je een vals evangelie (Galaten 1:6-9).

—

De film promoot de rooms-katholieke spiritualiteit. Er zal ongetwijfeld een run op het occulte boek van Emmerich en andere rooms-katholieke mystici ontstaan. Volgens recente berichten zijn de verkoopcijfers van het boek van Emmerich omhoog geschoten. Hetzelfde zal gebeuren met literatuur over voor de lijdensmystiek.

Het denken van vele mensen, christenen en niet-christenen, zal door de film verontreinigd worden. Allerlei onjuiste beelden en opvattingen, onder meer over Jezus en Maria, zullen in de zielen van de mensen geplant worden.

Als ze na het zien aan Jezus denken dan zullen bij velen de beelden van de film naar boven komen. Als je denkt aan Jezus, als je bidt tot Jezus dan komt het gezicht van een rooms-katholieke acteur in je naar boven.

11. Een geschikt middel tot evangelisatie?

Uit het bovenstaande is duidelijk dat de film absoluut geen geschikt middel tot evangelisatie is. Toch is het wel een kans om te evangeliseren. Niet door zelf de film te vertonen of door mensen er toe op te roepen om de film te gaan zien, wel door de mensen die de film hebben gezien, het ware evangelie te prediken. Dat hebben we in Middelburg in de tijd dat de film “Jesus Christ Superstar” draaide ook gedaan. Zo zijn we indertijd in contact gekomen met zoekende mensen en ik meen me te herinneren dat er minstens een van hen tot geloof is gekomen.

12. Het verraad van de neo-evangelicals

Bekende neo-evangelische leiders als Billy Graham, James Dobson (focus on the family), Rick Warren (doelgerichte gemeente, purpose driven church) en vele anderen hebben hun steun aan de film uitgesproken.

Jaren geleden hebben zij de bijbelse opdracht tot afscheiding van valse leer en valse leraars verworpen. In plaats van valse leer en valse leraars (zoals de rooms-katholieke priesters en kerk) op een afstand te houden zijn ze een dialoog begonnen. Langzamerhand zijn ze in toenemende mate hun geestelijk onderscheidingsvermogen kwijtgeraakt.

—

Billy Graham is b.v. zover afgegleden dat hij zich op zijn gemak voelt bij het Vaticaan (rooms-katholieken) en Salt Lake City (mormonen). Dit heeft hij in de Larry King Show (Larry King Live, januari 21, 1997) gezegd op de dag na de inauguratie van de tweede ambtstermijn van president Clinton. De vraag van King: “What do you think of other churches … like Mormonism? Catholicism? Other faiths within the Christian concept? Het antwoord van Graham: “Oh, I think I have a wonderful fellowship with all of them. For example …” De verbaasde reactie van King: “You are comfortable with Salt Lake City? You are comfortable with the Vacican? Graham: I am very comfortable with the Vactican. I have been to see the Pope several times. In fact, the night – the day he was inaugurated, made Pope, I was preaching in his cathedral in Krakow. King: “You like this Pope?” Graham: “I like him very much … He and I agree on almost everything”.

Deze evangelische leiders, die de kudde zouden moeten beschermen tegen de subtiele verleiding van valse leer en valse leraren, promoten enthousiast een film waarin het beeld van Jezus wordt verdraaid, het ware evangelie ontbreekt, en de onbijbels rooms-katholieke Koningin des hemels (Maria, als moedergodin) naar voren wordt gebracht. De bijbel zegt:”Een weinig zuurdeeg maakt het gehele deeg zuur” (Galaten 5:9) Maar zij bevelen een film vol met zuurdeeg van valse leringen aan. De film is een aanslag op het geestelijk leven van de christenen. Er zit geestelijk vergif in. Maar de neo-evangelicals werken er enthousiast aan mee.

A. P. Geelhoed

Geplaatst in: Maatschappij
© Frisse Wateren, FW