17 jaar geleden

Stille tijd – oriëntatie voor de dag

Geschikt om ook eens tijdens je vakantie in 2006 te overwegen. De wekker gaat af. Je wordt langzaam wakker. Een nieuwe dag ligt voor je. Het zal een reis als door een onbekend land zijn. Ieder woord en elke handeling, iedere gedachte zal een voetspoor op je pad achterlaten. Welke weg heb je tot aan de avond afgelegd? Hoe zal God de dagreis beoordelen? Heeft de dag op geestelijk terrein “iets gebracht”?

Vele Christenen hebben het zich aangewend ’s morgens een stille tijd te hebben, want zij willen graag de dag zo beleven, zoals God het graag ziet. Zij willen in deze tijd oriëntatie vinden, net zoals men een kaart bestudeert.

Graag zou ik deze of gene eens willen vragen, hoe deze tijd er bij hem of haar er uit ziet. Misschien heb je zelf de gewoonte ook en wens je impulsen. Laten we eens enkele Godsmannen vragen, bij wie we in de Psalmen een nauwe verbinding met God vinden, of zij deze stille tijd in de morgenstond kenden en wat daarbij voor hen zoo belangrijk was. We zullen verwonderd zijn, zoals zij ons impulsen kunnen geven, zodat wij voor onze tijd met de Heer ’s morgens iets zullen leren.

Lofprijzing voor de goedheid van God

“Maar ik zal Uw sterkte zingen, en des morgens Uw goedertierenheid vrolijk roemen, omdat Gij mij een Hoog Vertrek zijt geweest, en een Toevlucht ten dage, toen het mij bang was. Van U, o mijn Sterkte! zal ik psalmzingen; want God is mijn Hoog Vertrek, de God van mijn goedertierenheid” (Psalm 59:17-18).

Wat kan ons meer tot jubelen brengen dan de geweldige goedheid van God? Een ander psalmist zegt:

“Het is goed, dat men de HEERE love, en Uw Naam psalmzinge, o Allerhoogste! Dat men in de morgenstond Uw goedertierenheid verkondige, en Uw getrouwheid in de nachten”. Ook hij spreekt van de goedheid van God. Wat was voor hem de grond daarvoor? Hij zegt verder? “Want Gij hebt mij verblijd, HEERE! met Uw daden, ik zal juichen over de werken van Uw handen. O HEERE! hoe groot zijn Uw werken! zeer diep zijn Uw gedachten” (Psalm 92:2-3 en 5-6).

Begin de dag met een lofprijzing voor God! Dank Hem voor Zijn grote goedheid, die je persoonlijk echt meent en die je ondervonden hebt. Het zijn de werken en gedachten van God, die Zijn goedheid openbaar maken. Dan ligt het voor de hand aan het grootste werk van God te denken: de dood van de Heer Jezus aan het kruis van Golgotha. Hoe diep en hoe onmetelijk zijn daarbij de gedachten van God. Het was Zijn raadsbesluit, Zijn Zoon als offer aan het kruis te laten sterven. Blijf ’s morgens een poosje daarbij stil staan en dank God voor dit werk en Zijn gedachten daarover! Roem de Heer Jezus, dat Hij voor jou gestorven is en jou vergeving van jouw schuld geschonken heeft.

De goedheid van God wordt daarenboven dagelijks zichtbaar. In bijzonder in tijden van nood heeft David dat beleefd. Hij merkte, hoe God hem in deze situaties kracht en sterkte gegeven heeft, om dit te kunnen doorstaan. Dat gaat jou vast en zeker ook zo. Dank en loof God elke morgen daarvoor. Wanneer je eens zou beginnen op te tellen, wat God je dagelijks aan goedheid schenkt, dan heb je veel, veel redenen Hem voor deze goedheid te danken!

Hoe kunnen wij God prijzen en loven? Doordat wij “verkondigen”, dat betekent eenvoudig daarover tot God te spreken en “zingen”. Hiertoe mogen ons ook de Psalmen alsook lofliederen en geestelijke liederen dienen, die wij God “in je hart” zingen (Kolosse 3:16). Wie gelegenheid heeft, mag rustig hardop zingen, zelfs – zoals David – met begeleiding van muziekinstrumenten (Psalm 92:3). God verheugd Zich, wanneer wij Hem vertellen, wat Zijn goedheid voor ons betekent.

Bidden voor mijn verlangens

“Des morgens, HEERE, zult Gij mijn stem horen; des morgens zal ik mij tot U richten, en wacht houden” (Psalm 5:4).

Vaak menen wij helemaal geen redenen tot lof en prijs te hebben. Aanvechtingen drukken ons terneer. “Werp uw hele last op Hem, zeg Hem alles, wat er is!”, is de aanbeveling van een dichter. Wat is beter, dan dat al ’s morgens te doen in plaats van het de hele dag mee te slepen.

Wat zijn jouw “verlangens”, dus dat, wat bijzonder belangrijk voor je is? Wanneer je ’s morgens opstaat, houd je misschien een gedachte in het bijzonder bezig. Is het een zorg, verdrietigheid, een concrete wens? Zeg het Hem! Is het een niet beleden zonde? Vertel het Hem dan als eerste en belijd alles. Hij vergeeft je en reinigt je (1 Johannes 1:9).

Niet alleen de dingen die om jezelf gaan kun je bij God brengen; ook voorbede voor ouders, familieleden en mede-Christenen zijn “verlangens” (wensen). Vele Christenen hebben een “gebedslijst”. Begin er eens mee op te schrijven, wie en wat je in gebed zou willen noemen. Sommige hebben zo’n lange gebedslijst, dat zij “verlangens” hebben voor de hele week!

Laat je stem “voor God horen”. Dat betekent: wordt in het gebed zo concreet mogelijk. Natuurlijk weet God heel nauwkeurig, wat je zou willen. Toen de Heer Jezus op aarde was, vroeg Hij soms aan hen die ziek waren: “Wat wilt u dat Ik u doe?” Zo ook aan de blinde in Lukas 18:41. Wist de Heer het niet? Konden zelfs de mensen het niet zien, in welk lijden deze man zich bevond? Maar Hij wilde horen: “Heer, dat ik weer kan zien!” En Hij hielp, omdat openbaar zou worden, dat deze blinde geheel op de Heer vertrouwde. Wanneer de nood groot is, mogen wij zelfs “klagen en getier maken (steunen)” (Psalm 55:18), of “roepen” (Psalm 88:14) of “schreien” (Psalm 119:147). We hoeven ons voor onze God niet te schamen!

God verwacht geduld. David zei: “Des morgens, HEERE, zult Gij mijn stem horen; des morgens zal ik mij tot U richten, en wacht houden”. Dat is werkelijk vaak zwaar. Maar God heeft een prachtige belofte in ons vers gelegd: “Hij hoort je stem” (Psalm 5:4; 55:18). God begrijpt elk woord heel precies, zelfs wanneer het in gedachten stil uitgesproken wordt. Hij hoort het niet verkeerd en begrijpt je altijd. Wanneer je je daarvan heel bewust maakt, valt het je lichter die last, jouw “verlangens”, daadwerkelijk bij God te laten en niet weer de dag mee in te nemen – dat betekent namelijk “wacht houden”. Steeds wanneer je je weer die last herinnert, zo roep je ook in gedachtenis, dat de trouwe God het al voor jou draagt.

Visie door het Woord van God

“Ik ben de morgenschemering voorgekomen, en heb geschrei gemaakt; op Uw woord heb ik gehoopt. Mijn ogen komen de nachtwaken voor, om Uw rede te betrachten” (Psalm 119:147-148).

Dan moest de Psalmist tijdig opstaan, om de morgenschemering voor te zijn! Al vroeg in de morgen, voor de dag met alle plichten en afleidingen begon, heeft hij tijd voor de stilte met God. Naast het gebed wilde hij op het Woord van God “hopen” (wachten). Hij verwachtte, dat God hem in Zijn Woord voor deze dag iets zou zeggen. Aansluitend wilde hij daarover nadenken en in tweegesprek met God overleggen, wat dit Woord voor hem betekende.

Twee aspecten van de stille tijd, namelijk loven en prijzen, hebben we al gezien. In beide gevallen spreken wij tot God. Maar hier wil God tot ons spreken. Er is zoveel wat op ons afkomt: informatie, nieuws, publicaties … Toch zijn de belangrijkste informaties die, welke God ons dagelijks geven wil.

Sommigen kennen dat: hij heeft ’s morgens niet direct tijd gevonden, om het Woord van God te lezen en het eerst tot later verschoven. ’s Avonds heeft hij vastgesteld, dat hij er toch niet meer toe gekomen is, in de Bijbel te lezen. Doe het als de psalmdichter. Reserveer ’s morgens genoeg tijd voor jezelf. Dat kan ook betekenen, dat je ’s avonds eerder naar bed gaat, om ’s morgens vroeger op te staan.

Neem dan het Woord van God en lees daarin. Luister eenvoudig wat God tegen je zegt. Denk daarover na en spreek met Hem daarover, want dat betekent “betrachten”. Het belangrijkste dat God je tonen zal, is de Heer Jezus Christus. Hij is het Middelpunt van de Bijbel. Leven in de eigenlijke betekenis, zoals God het bedoeld heeft, betekent God en de Heer Jezus te leren kennen. Dat zegt de Heer Jezus in Zijn gebed in Johannes 17. Deze kennis vind je alleen in het Woord van God.

Overigens, het is beproefd gebleken, het Woord van God welbedacht te lezen en te bestuderen. De diepere studie kan ook op een ander deel van de dag gebeuren, maar het lezen in Zijn Woord zou eigenlijk ’s morgens een vaste plaats bij ons allen moeten hebben.

Leiding op mijn weg

“Doe mij Uw goedertierenheid in de morgenstond horen, want ik betrouw op U; maak mij bekend de weg, die ik te gaan heb, want ik hef mijn ziel tot U op” (Psalm 143:8).

De dag ligt voor je, en je kent je rooster voor school, opgaven die op je wachten, termijnen die je in acht moet nemen. In de stilte van de morgen kan God je opmerkzaam maken, wat op deze dag in de eerste plaats in je dagritme belangrijk is. Wie zou beter raad kunnen geven dan de grote God? Doch Hij geeft het alleen, als wij Hem daarom vragen.

Vraag Hem wat Hij jou voor deze dag te zeggen heeft. Je zult verrast zijn, hoe duidelijk Zijn Woord op jouw situatie van toepassing is. Elke Christen leeft in het gevaar, geloof en het gewone dagelijkse leven te scheiden. Maar alleen wanneer wij de Heer Jezus in ons dagelijks leven betrekken, Hem laten besturen, zal ons leven zinvol zijn.

De psalmist spreekt in dit verband over de goed(ertieren)heid van God, die hij ’s morgens graag wil horen. Mozes, die Psalm 90 geschreven heeft, zegt: “Verzadig ons in de morgenstond met Uw goedertierenheid” (Psalm 90:14). Ben jij bereid God in Zijn goedheid in je persoonlijke leven te laten werken? Mag Hij invloed hebben op wat je denkt en spreekt, wat je doet en waar je naar toe gaat, hoe je Hem dient? Het is Zijn goedheid die je vervullen wil, om jou te leiden, zoals het goed is.

Asaf had op een morgen een probleem: “Daar ik de ganse dag geplaagd ben, en mijn bestraffing is er alle morgens” (Psalm 73:14). God hielp hem doordat Hij hem in Zijn tegenwoordigheid haalde (“in de heiligdommen van God” – vers 17). Daar zag Asaf de dingen vanuit Gods oogpunt en helemaal niet meer zijn nood. Hij zegt: “Bezwijkt mijn vlees [uiterlijke nood] en mijn hart [innerlijke nood], zo is God de Rotssteen van mijn hart, en mijn Deel in eeuwigheid” (vers 26). Tuchtigingen zijn omstandigheden die ons niet bevallen, bijvoorbeeld de allerdaagse problemen of problemen met de gezondheid – en hier denken we niet aan de tuchtiging als straf. In de stilte wil God ons elke morgen de nodige kracht geven, deze omstandigheden aan te nemen, er “ja” tegen te kunnen zeggen. Want God gebruikt het in Zijn goedheid, om ons te leiden, ook wanneer wij dat soms niet begrijpen.

Een weg, waarop Hij ons leiden zal en haar doel, heeft God ons al getoond. De Heer Jezus zal terugkomen, en wij moeten Hem verwachten. Deze hoop mogen wij in de stilte ons altijd weer bewust maken. Ze geeft moed, in het bijzonder in moeilijke tijden.

Oriëntatie in de stilte

De wekker gaat af. Je wordt langzaam wakker. Een nieuwe dag ligt voor je. Het zal als een reis door nog onbekend land zijn. Om de “landkaart” juist te bestuderen, kunnen de Psalmen net als een kompas je oriëntatie geven.

Je mag met God spreken, en God wil graag met jou spreken. Bij beide staat bij het ene dat, wat God betreft, en bij het andere dat, wat je leven betreft in het middelpunt.

Wanneer je tot Hem spreekt, geef Hem dan lof voor Zijn goedheid en vraag Hem voor je verlangens. Wanneer je Hen tot je laat spreken, zal Hij Zijn Woord voor je openen en je inzicht geven over Hemzelf en over de Heer Jezus, en Hij zal je Zijn weg tonen en je leiden.

Aan de “stille-tijd-kompas” van de Psalmen kun je nagaan, of er gebieden zijn, waar je in de toekomst meer acht moet op slaan. Een bepaalde volgorde of exacte gelijke tijdsduur is niet belangrijk. Het gaat veelmeer daarom, de dagelijkse stilte voor God ’s morgens te hebben en deze tijd niet eenzijdig door te brengen, bijvoorbeeld alleen met bidden voor onze wensen. We moeten ook deze “geschikte gelegenheid ten volle uitbuiten” (Efeze 5:16).