Porta paradisi: een geopende deur van het paradijs
In verband met 31 oktober – Hervormingsdag/Reformatiedag – enkele historische feiten met betrekking tot Maarten Luther. Maarten Luther De open deur Omdat Luther1 door de kloosterleiding voor het ambt van priester bestemd werd, ging hij verder studeren aan de hogeschool van het klooster die met de stedelijke universiteit verbonden was. Na de reis naar Rome werd hij in 1511 in het klooster te Wittenberg geplaatst. In de zuidwesthoek van dit klooster lag een kleine, verwarmde torencel tussen de slaapzalen en...
De theologie van Rome (4)
Een aflaat is kwijtschelding van straffen op beleden en vergeven zonden op grond van bijzondere God welgevallige daden van de boeteling. Men moest de ernst van de boete bewijzen door zich aan bepaalde straffen te onderwerpen. Deze straf kon geheel of gedeeltelijk worden kwijtgescholden door het doen van goede werken. Hierdoor ontstond het gevaar dat het ware berouw steeds meer ging verdwijnen en men hieraan zelfs niet meer toekwam en dit als overbodig ging beschouwen. Bovendien was de grond van...
Maarten Luther (15)
“Wij houden het geloof van Christus’ lichamelijke tegenwoordigheid in het avondmaal voor noodzakelijk ter behoudenis, en kunnen in gemoede u niet beschouwen als behorende tot de gemeenschap van de kerk”. “In dat geval”, antwoordde Bucer, “ware het dwaasheid u te vragen ons als broeders te erkennen. Wij geloven, dat uw leer tekort doet aan de heerlijkheid van Jezus Christus, die nu zit aan de rechterhand van God. Maar in aanmerking nemende dat u in alle dingen uw afhankelijkheid van de...
Maarten Luther (13)
De leer van de werkelijke tegenwoordigheid van Christus in het avondmaal was, sinds het vierde Lateraanse concilie in het jaar 1215, door de Roomse kerk vastgesteld. Gedurende driehonderd jaar hadden de mis en de transsubstantiatie Rome’s voornaamste bolwerken en tegelijk haar grootste godslastering uitgemaakt. Het denkbeeld van de lichamelijke tegenwoordigheid van Christus in het avondmaal verspreidde een stralenkrans van heiligheid en gewichtigheid erover, hield de verbeeldingskracht van het volk levendig, en gaf aan de zaak een voorname plaats in de...
Maarten Luther (12)
Ter opheldering van onze verklaring van de brief aan Sardis, en ten bewijze van hetgeen wij gezegd hebben over de inrichting van de Lutherse kerken, zullen wij nu verwijzen naar haar oorspronkelijke organisatie. En opdat de waarheid betreffende dit punt eerlijk en ten volle in het licht gesteld worden, zullen wij aanhalen uit M. d’Aubigné, die voor Luther en de hervorming alles gezegd heeft, wat er te zeggen viel. Hervorming is geen vorming 1526-1529 Ter opheldering van onze verklaring van...
Maarten Luther (11)
We komen nog even terug op de oorsprong van het Protestantisme. Daarbij moeten we enkele dingen voor de duidelijkheid nog eens herhalen. Maar om iets van de geschiedenis van het protestantisme begrijpen, ontkomen we hieraan niet. De twee regimenten. Ongetwijfeld heeft Luther grote waarde toegeken… Het Rooms-katholicisme We komen nog even terug op de oorsprong van het Protestantisme. Daarbij moeten we enkele dingen voor de duidelijkheid nog eens herhalen. Maar om iets van de geschiedenis van het protestantisme begrijpen, ontkomen...
Maarten Luther (10)
Luther was een Augustijner monnik en zijn reformatorische gevoelens vonden spoedig ingang bij zijn orde-genoten, vooral in de Nederlanden. In het bijzonder het Augustijner klooster te Antwerpen, de grote handelsstad in de zuidelijke Nederlanden, dat nauwe relaties onderhield met Wittenberg, werd een … Vergeten (of verzwegen?) feiten Luther was een Augustijner monnik en zijn reformatorische gevoelens vonden spoedig ingang bij zijn ordegenoten, vooral in de Nederlanden. In het bijzonder het Augustijner klooster te Antwerpen, de grote handelsstad in de zuidelijke...
Maarten Luther (9)
Zoals we al gezien hebben, vertaalde Luther het Nieuwe Testament uit het Grieks in het Duits, een ongeëvenaarde prestatie. Er bestonden toen alleen nog maar vertalingen van de Latijnse overzetting, de Vulgata. Luther maakte als eerste de humanistische leus “terug naar de bronnen” dienstbaar aan de kerk. Hij was een taalgenie … Het Woord van God niet meer verborgen … Zoals we al gezien hebben, vertaalde Luther het Nieuwe Testament uit het Grieks in het Duits, een ongeëvenaarde prestatie. Er...
Maarten Luther (6)
Zoals we de vorige keer al gezien hebben, bevond Luther zich voor de vergadering. Nu stond hij daar dan. Een magere kloosterling zonder gestalte of schoonheid. Geen sensationele aanblik. De keurvorsten en keizer Karel, de beheerser van de halve wereld, stonden oog in oog … Luther voor de vergadering Zoals we de vorige keer al gezien hebben, bevond Luther zich voor de vergadering. Nu stond hij daar dan. Een magere kloosterling zonder gestalte of schoonheid. Geen sensationele aanblik. De keurvorsten...
Maarten Luther (14)
De senaat van Zurich had uitdrukkelijk verboden, dat Zwingli naar Marburg zou gaan, uit vrees dat hem enig leed zou overkomen. Doch hij voelde, dat zijn tegenwoordigheid op de conferentie noodzakelijk was voor het welvaren van de kerk, en dat hij moest gaan. Vervolgens maakte hij zich gereed, en reisde af gedurende de nacht met niet meer dan één vriend tot gezelschap, namelijk Rudolf Collin, hoogleraar in het Grieks. Hij liet het volgende briefje achter voor de senaat: “Indien ik...