Leestijd: 8 minuten
Verdriet is iets heel reëels, dat we bijna allemaal wel eens ervaren. Er kunnen tijden zijn dat je je volledig verpletterd voelt en de structuur van je leven aan het wankelen wordt gebracht. Maar luister naar wat God ons in Zijn Woord heeft beloofd.
“De Heer is nabij de gebrokenen van hart. Hij verlost de verbrijzelden van geest”
(Ps. 34:19).“Want al zouden bergen wijken en heuvels wankelen, Mijn goedertierenheid zal van u niet wijken en het verbond van Mijn vrede zal niet wankelen, zegt de HEERE, uw Ontfermer. (Jes. 54:10).
Wat is verdriet?
Laten we beginnen met een definitie van verdriet. Verdriet is een overweldigend gevoel van droefheid, pijn, spijt en neerslachtigheid. We hebben het gevoel, dat ons hart gebroken is, dat niets ooit meer hetzelfde zal zijn, of dat geluk nooit meer mogelijk zal zijn. Verdriet is een normale reactie op het verlies van een belangrijk persoon, voorwerp of toekomst.
Omstandigheden die verdriet veroorzaken, kunnen zijn: Het overlijden van een dierbare. Voor sommige mensen de dood van een huisdier, een scheiding. Het verlies van een baan of verandering van gemeente, een financiële tegenslag of een kind dat het huis verlaat, het kan allemaal verdriet veroorzaken.
Verdriet kan ons denken, gedrag, emoties, relaties en gezondheid beïnvloeden. Mensen kunnen last hebben van slapeloosheid, uitputting, spijsverteringsproblemen, gebrek aan eetlust, of geheugenverlies. Wanneer we iemand of iets belangrijks verliezen, worden we ook geconfronteerd met wat sommigen een reeks secundaire verliezen hebben genoemd. Het leven is op zijn kop gezet. We kunnen denken dat we onze identiteit kwijt zijn en ons afvragen: “Wie ben ik bij hem of haar? We kunnen een verlies van veiligheid voelen en denken: “Hoe moet ik het in mijn eentje redden?”
Verdriet is vaak rommelig en onvoorspelbaar en verloopt niet volgens een vast tijdschema. Maar verdriet is een proces dat ons in staat stelt te herstellen van verlies. Iemand heeft gezegd: ” Verdriet is zelf een medicijn.” Iemand anders heeft het rouwproces beschreven als zeilen over een stormachtige zee. Wanneer we voor het eerst een groot verlies meemaken, worden we gelanceerd in een storm van emoties. We voelen ons omringd door duisternis en zware golven van angst. Troostende woorden worden overstemd door huilende winden van verdriet. We voelen ons eenzaam en verloren, terwijl we worden meegesleurd naar een nieuwe bestemming in het leven.
Wanneer wij met verdriet worden geconfronteerd, moeten wij onszelf de tijd gunnen om verdriet onder ogen te zien en te ervaren, zodat de reis naar genezing kan beginnen. Verdriet is nodig. Het is een eerste vereiste voor genezing. De Heer Jezus zei: “Gelukkig zij die treuren, want zij zullen vertroost worden” (Matth. 5:4). Volgens dit vers moet er een tijd van rouw zijn voordat een mens troost kan ervaren. Als je in een situatie bent die je verdriet doet, moet je jezelf de tijd gunnen om te rouwen en te treuren.
Jozef was van binnen aangedaan door de dood van zijn vader en hij kende het belang van het rouwproces. Toen zijn vader stierf, haastte hij zich niet, noch ontkende hij zijn gevoelens. De Bijbel zegt zelfs dat Jozef en de Egyptenaren 70 dagen lang rouwden (Gen. 50:3). Hoe lang duurt het genezingsproces? Het kan maanden, jaren duren, of het is mogelijk dat iemand nooit volledig over de dood van een geliefde heen komt.
Fasen van verdriet
Wanneer mensen rouwen, doorlopen zij gewoonlijk vele fases, maar niet noodzakelijkerwijs in deze volgorde en niet iedereen doorloopt al deze stadia. De eerste fase is ontkenning of shock. Dit is een gevoelloosheid of een gevoel van onwerkelijkheid. We proberen de realiteit van het verlies te vermijden. Gewoonlijk duurt deze fase niet erg lang.
De volgende fase is vaak woede gepaard met angst. De pijn van binnen zit zo diep, dat je in plaats daarvan woede krijgt. Je kunt boos worden op de persoon die is overleden. Je kunt boos worden op jezelf voor dingen die je niet had moeten zeggen of wat je had moeten doen en niet hebt gedaan. Je kunt zelfs boos worden op God (Ps. 13).
De derde fase van verdriet is depressie. Het is wanneer de realiteit doordringt, dat het verlies blijvend is. Dit resulteert in extreme droefheid, leegte en eenzaamheid. Het kan zijn dat je nergens heen wilt, anderen niet wilt zien of geen normale activiteiten wilt ondernemen. In deze fase komt schuldgevoel gewoonlijk in beeld. Je begint te zeggen, “Waarom heb ik niet …?” “Waarom heb ik …?” Of “had ik maar …”?
Een andere fase van verdriet kan voor sommigen de fase van het onderhandelen zijn. Dit is waar we tevergeefs proberen om het verlorene, dat niet kan worden teruggehaald, terug te krijgen.
De laatste fase is acceptatie. Dit is het stadium waarin we leren leven met het verlies. De dingen gaan niet terug naar hoe ze waren voor het verlies (dat kan nooit), maar de Heer helpt ons om een manier te vinden om verder te gaan in ons leven. Dit wordt soms omschreven als het vinden van een “nieuw normaal.”
Verdriet is normaal
Prediker 3 vers 1 en 4 zegt: “Voor alles is er een vastgestelde tijd, en er is een tijd voor elk voornemen onder de hemel: … een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om rouw te bedrijven en een tijd om te huppelen.” Veel Bijbelverhalen laten zien hoe God Zijn volk troost in tijden van verdriet en verlies. Job klampte zich wanhopig aan God vast, ondanks catastrofaal verlies en onbehulpzame vrienden. David, een man naar Gods hart, treurde openlijk om de dood van zijn zoon.
De Heer Jezus is het beste voorbeeld van het samengaan van geloof en verdriet, zoals blijkt uit Johannes 11 vers 1-45. Toen Hij Maria en Martha zag, die in smart verkeerden over de dood van hun broer Lazarus, weende en zuchtte Hij. Hoewel Jezus wist, dat Hij op het punt stond Lazarus uit de dood op te wekken, stond Hij zichzelf toch toe, dat Hij de diepten van het menselijk verdriet voelde en er uiting van gaf.
Wij kunnen troost putten uit de wetenschap, dat Jezus al onze pijn heeft ervaren, inclusief verlies, afwijzing, verraad en sterven. Als onze Redder en Heiland droeg Hij al onze zonden op het kruis en vergeeft Hij ons als we daarom vragen. Als onze Goede Herder leidt Hij ons veilig door “het dal vol schaduw van de dood” (Ps. 23:4). Denk eraan, een schaduw geeft aan, dat er een licht is aan de andere kant!
Diep geloof in Christus voorkomt geen verdriet als een gelovige sterft, maar het doordrenkt het verdriet met hoop! Voor christenen is de dood een doorgang naar het eeuwige leven (zie Joh. 5:24). Paulus zei: “Want te leven is voor mij Christus en te sterven is winst” (Fil. 1:21). Hij zei ook: “Maar wij willen niet dat u onwetend bent, broeders, wat betreft hen die ontslapen, opdat u niet bedroefd bent, zoals ook de overigen die geen hoop hebben. Want als wij geloven dat Jezus is gestorven en opgestaan, evenzeer zal God ook de door Jezus ontslapenen met Hem brengen” (1 Thess. 4:13-14).
Goedbedoelende mensen kunnen zeggen: “Jezus heeft uw geliefde weggenomen,” maar dat kan ertoe leiden dat mensen, vooral kinderen, boos worden op God. 1 Korinthe 15 vers 26 zegt, dat de dood onze laatste vijand is. Daarom kunnen we zeggen: “De dood heeft onze geliefde van ons weggenomen, maar Jezus heeft onze geliefde van de dood weggenomen!”
Als we niet weten of onze geliefde in Jezus geloofde, moeten we eenvoudig op God vertrouwen. De Bijbel zegt: “De Heer … maar Hij is lankmoedig over u, daar Hij niet wil dat iemand verloren gaat, maar dat allen tot bekering komen” (2 Petr. 3:9). De boosdoener aan het kruis keerde zich in de laatste uren van zijn leven tot Christus (Luk. 23:39-43). Wij weten niet wat er gebeurt in de laatste ogenblikken van een mens tussen leven en dood, maar God wel en Hij beslist wie in Zijn hemel komt.
De Heilige Geest wordt de Trooster1 genoemd (Joh. 14:26) en kan ons de vrede van God geven, zelfs te midden van lijden. Filippi 4 vers 6-7 zegt ons: “Weest in niets bezorgd, maar laat in alles, door gebed en smeking met dankzegging, uw verlangens bekend worden bij God. En de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaren in Christus Jezus.” De vrede van God komt niet voort uit onze omstandigheden, maar uit het naderen tot onze Vader, die ons uitnodigt: “werpt al uw bekommernis op Hem, want Hij zorgt voor u” [2] (1 Petr. 5:7). Hij spoort ons aan om in Zijn liefdevolle armen te komen, zodat Hij onze gewonde harten kan helen. Hij ontfermt zich over hen die in nood zijn (Ps.18:7).
Stappen vooruit
Net zoals er stadia van verdriet zijn, heeft de Heer stappen voor ons als we door deze vallei gaan, dat het treurproces wordt genoemd. Het proces zelf kan aanvoelen alsof het nooit zal eindigen. Maar de duisternis hoeft niet eeuwig te duren! Er is licht in de God van alle Troost die ons wil troosten. Daarom wil ik vijf manieren voorstellen waarop Hij ons troost en zegent als we door de diepe dalen van rouw gaan.
Ten eerste, Hij is de God van alle vertroosting! 2 Korinthe 1 vers 3-4 herinnert ons eraan: “Gezegend zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, de Vader der ontfermingen en [de] God van alle vertroosting, die ons vertroost in al onze verdrukking, opdat wij hen kunnen vertroosten die in allerlei verdrukking zijn, door de vertroosting waarmee wijzelf door God vertroost worden.” Als de God van alle vertroosting vangt Hij al onze tranen op in een fles (Ps. 56:9), wat betekent, dat Hij Zich innig bewust is van al onze pijn, verdriet en depressie. Psalm 147 vers 3 zegt: “Hij geneest de gebrokenen van hart, Hij verbindt hen in hun leed.”
Ten tweede, Hij en Hij alleen kan onze lasten wegnemen en ons optillen. Verdriet kan een enorme last zijn om altijd met ons mee te dragen. Maar de Heer nodigt ons uit om het aan Hem over te dragen! In Mattheüs 11 vers 28 zegt de Heer: “Komt tot Mij, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven” en in Psalm 55 vers 23 worden we aangemoedigd: “Werp uw zorg op de HEERE.”
Een ander ding dat de God van alle vertroosting voor ons doet, is kracht geven. Verdriet en zorgen kunnen emotioneel, lichamelijk en geestelijk zeer uitputtend zijn. David voelde verdriet en wist, dat God hem de kracht zou geven die hij nodig had toen hij uitriep: “Mijn ziel weent tranen van verdriet; richt mij op overeenkomstig Uw woord” (Ps. 119:28). In Jesaja 41 vers 10 moedigt de Heer ons aan: “Wees niet bevreesd, want Ik ben met u, wees niet verschrikt, want Ik ben uw God. Ik sterk u, ook help Ik u, ook ondersteun Ik u met Mijn rechterhand, die gerechtigheid werkt.”
Nauw daarmee verbonden belooft de Heer ons te vernieuwen. In Jesaja 40 vers 31 lezen we: “… maar wie de HEERE verwachten, zullen hun kracht vernieuwen, zij zullen hun vleugels uitslaan als arenden, zij zullen snel lopen en niet afgemat worden, en zij zullen lopen en niet moe worden.”
Het vijfde wat de God van alle vertroosting voor ons doet, is ons geween veranderen in vreugde en onze rouwklacht in dans (Ps. 30:6,12). De rouw zal niet eeuwig duren!
Anderen bijstaan in verdriet
Iedereen treurt anders, afhankelijk van persoonlijkheid, geloofsovertuiging, rijpheid, emotionele stabiliteit, en culturele tradities. Hoe helpen wij hen die rouwen?
Ten eerste, wees erbij! In tijden van rouw herinneren de meeste mensen zich niet de woorden die je tegen hen zegt. Maar ze herinneren zich wel of je er was. Onderschat nooit de kracht van je aanwezigheid bij iemand in zijn of haar tijd van verdriet. Zorg dat je er bent. Je zult nooit weten hoeveel dat voor hen zal betekenen.
Ten tweede, luister! Een van de beste dingen die je kunt doen voor iemand die rouwt, is gewoon luisteren. Iemand die rouwt heeft het nodig om te praten over de gevoelens die hij of zij ervaart, de details van de dood, de begrafenis, en de herinneringen uit het verleden aan zijn of haar geliefde. Moedig hem of haar aan om zijn of haar gevoelens te delen, wees een goede luisteraar en veroordeel niet wat er gezegd wordt. Romeinen 12 vers 15 zegt: “Weent met de wenenden.” Vertel de rouwende, dat het oké is om boosheid, pijn en gekwetstheid te voelen en dat God hun gevoelens begrijpt, omdat God weet wat het is om verdriet te hebben.
Ten derde, vraag de Heer om leiding als je spreekt. Vermijd algemeenheden. Laat de persoon verdriet voelen zonder te benadrukken, dat hij of zij moet “opvrolijken” of “blij moet zijn in de Heer”, want dit zou de indruk kunnen wekken, dat je de geestelijke gesteldheid van de persoon in twijfel trekt. Het is dan misschien niet het moment om Romeinen 8 vers 28 te citeren. Ze hebben je open hart nodig!
Ten vierde, deel Gods Woord. Vertel een rouwende nooit dat het Gods wil was, dat hun geliefde werd weggenomen. Het bagatelliseert de dood van een persoon. Dring niet aan en preek niet, maar als de persoon aangeeft dat hij of zij er voor openstaat, bid dan en deel relevante Schriftgedeelten.
Tenslotte, doe eenvoudige dingen ongevraagd, zoals een maaltijd brengen, de afwas doen, babysitten, het gras maaien, eventuele reparaties verrichten. Door deze praktische dingen te doen, tonen we het medeleven van de God van alle vertroosting.
Verdriet zal ons allemaal wel eens treffen! Het zal de mensen om ons heen treffen. Maar de Heer belooft om voor altijd bij ons te zijn, zelfs in onze donkerste uren. Hij heeft beloofd ons nooit te begeven of te verlaten! Laat het een bemoediging zijn, dat dit voorbij zal gaan, en je mag weten: Hij is hier om bij jou te blijven!
Tim Hadley Sr.; © www.anchorsforlife.org
Geplaatst op 28 augustus 2019.
Deel dit!
Geplaatst in: Christendom
© Frisse Wateren, FW