De Alpha-cursus en het Woord van God (5)

Een eerlijke, liefdevolle toetsing van de Alpha-cursus aan de Schriften

Meer over de waarheid van het evangelie

Hoofdstuk 5

HET EVANGELIE VOLGENS ALPHA

De claims die Alpha maakt zijn voornamelijk gebaseerd op haar evangevangelisatie-succes. ‘Het werkt” en lijkt een nieuw niveau van doeltreffend zielen winnen voor Christus te bereiken. We zullen dus meer gedetailleerd moeten kijken naar wat het Alpha-materiaal in feite leert.

Zoals we in hoofdstuk twee gezien hebben, wordt dit behandeld in de eerste drie weken van de cursus. We zijn feitelijk nogal beperkt in onze materiaalkeuze. Wat leren we eigenlijk in die eerste drie weken? We willen hier vrij gedetailleerd naar kijken om het evangelisatie-element dat Alpha ontwikkelt te begrijpen. Onze bron is “Questions of life”, het basistekstboek van de cursus. Dit is het basismateriaal voor het grootste deel van de videopresentatie. Er zijn enkele verschillen. De video’s bevatten minder informatie dan “Questions of life” en laten iets van het materiaal weg. In wezen volgen de videos echter het boek op de voet.

De boodschap van Week één: Het christendom – saai, onwaar en niet relevant?

De inleidende les behandelt tegenwerpingen tegen het christelijk geloof. Sommige bekende argumenten tegen het geloof worden naar voren gebracht op basis van Nicky Gumbels eigen ervaring. Voor hem was het zo dat hij het christendom saai, onwaar en niet relevant vond voordat hij christen werd. Dit is het uitgangspunt en de werkhypothese die Gumbel gebruikt om de doorsnee cursist aan te spreken.

De discussie gaat dan in op de crises in onze maatschappij. Deze crises worden geïllustreerd met citaten van christelijke en niet-christelijke commentatoren. Veel van de citaten zijn heel erg “to the point”. Met behulp daarvan wordt ons verteld dat de moderne mens in een wereld leeft die verloren, verward en duister is.

a) Leven in een verloren wereld
In dit deel van de cursus wordt de cursisten verteld dat de mens een relatie met God nodig heeft, want daarzonder blijft hij hongerig en leeg. De mensen proberen deze leegte op verschillende onbevredigende manieren op te lossen. Het christendom biedt een betere kwaliteit van leven als een alternatief voor het leven in deze verloren wereld. Het helpt ons uit onze problemen. De weg vooruit zal steeds duidelijker worden en we willen deze nieuwe richting nooit meer verruilen voor wat we daar voor hadden.

b) Leven in een verwarde wereld
Voor hen die in een wereld vol verwarring leven, is de oplossing van Alpha de waarheid van God. Het christendom biedt de mensen iets aan wat waar is. Dit betekent dat de boodschap niet gereduceerd kan worden tot iets dat “goed is voor jou, maar niet voor mij”. Alpha zegt dat het christendom niet eenvoudig een kwestie is van een waarheid met je verstand aanvaarden, maar dat het erom gaat een relatie met Christus, de waarheid in persoon, te ervaren.

Eén gevolg van deze ervaring van Christus is dat onze kijk op de wereld gaat veranderen. Het christendom maakt dat we de zin van de wereld zien. We gaan de dingen duidelijker zien en de wereld door nieuwe ogen bekijken.

c) Leven in een duistere wereld
Het laatste onderdeel van de eerste les analyseert de triestheid van een leven zonder Christus. De reden hiervan wordt correct aangegeven: de zondeval. Het getuigenis van C.S. Lewis wordt aangehaald als een voorbeeld van iemand die dacht dat hij een goed mens was, maar toen tot de schokkende ontdekking kwam dat het tegenovergestelde waar was. Wat was de oplossing daarvoor?

“Wij hebben allemaal vergeving nodig en die kan alleen in Christus worden gevonden … Wat Jezus deed toen Hij voor ons gekruisigd werd, was dat Hij de straf droeg voor alles wat wij verkeerd hebben gedaan … We zullen zien dat Hij gestorven is om onze schuld weg te nemen, om ons vrij te maken van verslaving, angst en uiteindelijk de dood. Hij stierf in onze plaats” (Gumbel pag. 19).

De dood van Christus wordt daarom voorgesteld als een antwoord op de problemen van het leven in een donkere wereld met al zijn kwaad. Zijn dood brengt ons op de een of andere manier vergeving voor onze boze wegen. Om te proberen de dood van Christus te begrijpen, haalt Gumbel als voorbeeld de zelfopoffering van de katholieke priester Maximilian Kolbe aan, die vrijwillig stierf in de plaats van een andere gevangene in Auschwitz. Het is een heel krachtig getuigenis. Het staat niet in de video van deze les, maar komt terug in week drie. Niettemin wordt de dood van Christus voorgesteld als “zoveel meer” dan deze opmerkelijke liefdedaad.

“Jezus’ dood was inderdaad zelfs meer verwonderlijk, omdat Jezus niet slechts voor één mens gestorven is, maar voor ieder mens in de wereld. Als u of ik de enige persoon in de wereld geweest was, zou Jezus Christus gestorven zijn in plaats van ons om onze schuld weg te nemen. Als onze schuld weggenomen is, hebben we een nieuw leven” (Gumbel, pag. 20,21).

Na een korte bespreking van het eeuwige karakter van het leven dat Christus brengt, besluit Gumbel de eerste les met enkele woorden van de vrijzinnige theoloog Paul Tillich. De toestand van de mens wordt gekenmerkt door angst voor zinloosheid, dood en schuld. “Christus”, zo wordt beweerd, “… is het rechtstreekse antwoord op elk van deze angsten”. De video besluit met een uitnodiging om het “zondaarsgebed” te bidden.

De boodschap van week twee: Wie is Jezus?

Hier probeert Alpha de problemen aan te pakken die mensen hebben met het geloven van de christelijke boodschap. Alpha wil elke twijfel wegnemen die er maar kan zijn over de historische feiten van het leven, de dood en de opstanding van Jezus Christus en in het bijzonder over Zijn beweringen dat Hij God is.

Als fundament hiervoor wordt de betrouwbaarheid van de bijbel aangevoerd met verwijzing naar de meningen van geleerden met betrekking tot de jaartallen van de vroege manuscripten van het Nieuwe Testament. Nadat dit onderwerp is afgesloten, voelt Gumbel zich in staat om op grond van de bijbel aan te tonen dat de Here Jezus niet slechts mens was, maar ook God.

Hiervoor kijkt Alpha eerst naar wat de Here over Zichzelf gezegd heeft. De Here wordt ons getoond als degene die ons hart kan bevredigen en ons een relatie met God kan geven. Psychologen uit de wereld worden aangevoerd als getuigen voor de verdediging:

“Er is een diepe honger in het menselijk hart. De leidende psychologen van de twintigste eeuw hebben dit allen erkend. Freud zei: “De mensen hebben honger naar liefde”. Jung heeft gezegd: “De mensen hebben honger naar geborgenheid”. Adler zei: “De mensen hebben honger naar betekenis”. Jezus zei: “Ik, ben het brood des levens” (Joh. 6:35). Met andere woorden: “Als je graag je honger wilt stillen, kom dan tot Mij”. (Gumbel, pag. 27,28).

De historische Christus is bij machte oplossingen te geven voor de emotionele problemen van onze hedendaagse maatschappij.

In de tweede plaats kijkt Alpha naar de uitspraken van Christus dat Hij zonden vergeeft en dat Hij de wereld zal oordelen. Enkele van Zijn directe claims dat Hij God is, worden nagegaan en de godheid van Christus wordt ondubbelzinnig vastgesteld en verdedigd. Ondersteunend bewijsmateriaal hiervoor vindt Gumbel in het feit dat Zijn leer een buitengewone uitwerking op de gemeenschap heeft gehad, dat Zijn woorden onbetwistbaar zijn, dat Zijn karakter volmaakt was en dat Hij de oudtestamentische profetieën heeft vervuld.

Tenslotte worden de feiten van de opstanding nagegaan en alle pogingen om die weg te redeneren worden beslist afgewezen, opnieuw met behulp van C.S. Lewis. Hiermee sluit week twee af.

De boodschap van week drie; Waarom is Jezus gestorven?

Dit is het belangrijkste evangelisatiegedeelte. De vraag die hier aan de orde komt, raakt het hart van het christelijk geloof. We willen er daarom uitvoerig bij stilstaan. Alpha benadert dit onderwerp door te spreken over de “grootste nood van de mens” het probleem van de zonde.

“Als we eerlijk zijn moeten we allemaal toegeven dat we dingen doen waarvan we weten dat ze verkeerd zijn. Paulus schreef: “Allen hebben gezondigd en derven de heerlijkheid Gods” (Rom. 3:23). Met andere woorden, met betrekking tot Gods normen schieten we allemaal heel erg tekort. Als we onszelf vergelijken met gewapende rovers of kinderverkrachters of zelfs met onze buren, kunnen we denken dat we er goed bij afsteken. Maar als we onszelf met Jezus Christus vergelijken, zien we hoe ver we tekortschieten”. (Gumbel, pag. 44).

De zonde is dus te herkennen aan wat we doen en wat we in onze harten vinden. Het is min of meer vanzelfsprekend. Niemand van ons is zo volmaakt als Christus. leder weldenkend mens zal dit toegeven. En waardoor wordt de zonde veroorzaakt? Alpha zegt dat “de grondoorzaak is een verbroken relatie met God” (Gumbel, pag, 44). Hoe een verbroken relatie met God “de grondoorzaak van de zonde” kan zijn, wordt niet uitgelegd. In plaats daarvan stelt Alpha een nogal merkwaardige vraag:

“Soms zeggen de mensen: Als we toch allemaal in hetzelfde schuitje zitten, doet het er dan eigenlijk wel toe? Het antwoord is dat het er zeker toe doet vanwege de gevolgen van de zonde in ons leven …” (Gumbel, pag. 44,45).

Deze gevolgen, die voor Alpha de kern van het probleem vormen, zijn:

1. De verontreiniging door de zonde – de zonde maakt ons onrein. Eén overtreding “… is genoeg om ons leven te verknoeien” (Gumbel, pag. 45).
2. De macht van de zonde – de zonde is verslavend. zijn macht over ons is moeilijk te verbreken.
3. De straf op de zonde – net zoals wij behoefte hebben aan gerechtigheid in de wereld, zo gaat God ook de zonde met ons afrekenen.
4. De scheiding door de zonde – de zonde schept een barrière tussen ons en God. Het gevolg is: “… een geestelijke dood, die uitloopt op een eeuwige scheiding met God. Dit afgesneden worden van God begint nu … De dingen die we verkeerd doen veroorzaken deze barrière” (Gumbel, pag. 46,47).

Alpha richt dus onze aandacht op de gevolgen van de zonde voor onszelf. Wij zijn verliezers. Ons leven is verknoeid, wij zijn slaven van de zonde, worden op de een of andere wijze gestraft en worden van God gescheiden. De zonde is erg omdat het erg is voor ons. De dood van Christus wordt dan naast de toestand van de mens gezet als een tegengif:

“Het goede nieuws van het christendom is dat God ons liefheeft en ons niet in de puinhoop die we van ons leven maken, laat zitten. Hij kwam naar de aarde in de persoon van Zijn Zoon Jezus, om in onze plaats te sterven (2 Kor. 5:21, Gal. 3:13)”. (Gumbel, pag. 47)

Heel vernuftig gaat Gumbel dan het werk dat Christus voor ons gedaan heeft in vier punten uitsplitsen, die corresponderen met de vier genoemde gevolgen van de zonde. In de volgorde waarin deze in Alpha genoemd worden, moeten we ons het werk van Christus indenken:

1. De rechtszaal – wij worden onschuldig verklaard door God. De Rechter zelf betaalt de straf voor onze zonden. Christus draagt dus de straf voor de zonde.
2. De markt – Christus betaalt de schulden die we hebben. Het gevolg is dat we vrij zijn van de macht van de zonde.
3. De tempel – naar het patroon van de oudtestamentische offers in de tempel heeft Christus het volkomen offer gebracht om ons van de zonde te reinigen. Hiermee wordt de verontreiniging door de zonde weggenomen.
4. Het gezin – de dood van Christus stelt ons in staat opnieuw de gemeenschap met God te beleven, die immers verbroken was. Hiermee is het probleem van de scheiding die de zonde maakte, opgelost.Alpha gaat nu dit hoofdstuk afsluiten.

Chris Hand

Geplaatst in: Christendom, Evangelie
© Frisse Wateren, FW