17 jaar geleden

De Alpha-cursus en het Woord van God (1)

Een eerlijke, liefdevolle toetsing van de Alpha-cursus aan de Schriften

Voorwoord

Regelmatig wordt de vraag gesteld of iemand een beoordeling van de Alpha-cursus geschreven heeft. Alpha is door talloze gemeenten enthousiast in gebruik genomen als een evangelisatie methode. De samenstellers ervan benadrukken dat de cursus het informele van een huiselijke omgeving combineert met de absolute basiswaarheden van het evangelie. Veel voorgangers hebben echter hun grote zorg erover uitgesproken, dat de waarheid van het evangelie in hun ogen verwrongen wordt. Anderen klagen dat het een paard van Troje is dat bedoeld is om de meer “traditionele” gemeenten dieper met de charismatische leer te penetreren. Dit paard komt beslist uit dezelfde stal als de Toronto-zegen en het leert de cursisten al gauw een charismatische opvatting van de Heilige Geest. De methoden en inhoud van de Alpha-cursus gaan radicaal anders met het evangelie om dan de evangelische christenen in het verleden. Het verschil is zo groot, ja, slaat een totaal nieuwe richting in, dat christenen die onderscheid hebben het met de grootste voorzichtigheid moeten beoordelen.

Een zorgvuldige analyse komt duidelijk te laat, met de nadruk op zorgvuldig, omdat iets wat niet beredeneerd en gedocumenteerd is nauwelijks serieus tot nadenken prikkelt. Dit onderzoek van de Alpha-cursus voldoet volkomen aan de behoefte zoals voorgangers en predikanten die hebben uitgesproken. Het is een kritiek van hoge kwaliteit die vakkundig, de achtergrond, inhoud en resultaten bijeenbrengt. Het overzicht dat het van alle aspecten van de cursus geeft, zal hen die voor alles trouw aan hun bijbel willen blijven, zowel schokken als verontrusten. Elke waarschuwende bediening loopt het gevaar verkeerd begrepen te worden in de super-irenische cultuur van vandaag. Toch zijn alle eeuwen door pelgrims ver uit de koers geraakt, doordat ze een verkeerde weg insloegen, en de herderlijke zorg van de schrijver ligt voor de hand. Zijn bedoeling is zijn lezers aan te sporen dicht bij de bijbelse methoden te blijven in hun getuigenis naar een verloren wereld. Moge dit boekje overal verspreid worden en Gods kinderen aanzetten tot een ernstige overweging van de dingen die op het spel staan. Dr Peter Masters Metropolitan Tabenacle Londen

INHOUDSOPGAVE

  1. Alpha: Een hedendaags succesverhaal?
  2. Alpha. Wat het is
  3. De waarheid van het evangelie
  4. Meer over de waarheid van het evangelie
  5. Het evangelie volgens Alpha
  6. Het ontbrekende hart van Alpha
  7. Alpha, een krachteloos evangelie
  8. Een weekendje weg
  9. Een heel ruime gemeente
  10. Is er leven na Alpha?
  11. Bibliografie

Hoofdstuk I

Alpha: een hedendaags succesverhaal?

“Succesverhalen” in de christelijke wereld zijn uiterst zeldzaam. De naam van Jezus Christus bekend maken is voor de meesten van ons in het westen moeilijk. Vroeger was er zegen en waren er heerlijke tijden toen de Heer met grote kracht werkte, maar nu zijn dat slechts vage herinneringen. Vandaag de dag schijnen er maar weinig te zijn die naar het evangelie willen luisteren. Weinigen nemen de tijd om over de Redder der mensheid te horen, die alles heeft gedaan wat nodig is om zielen van het eeuwige verderf te redden. Bovendien, als de mensen al blijven stilstaan om te luisteren, dan komen er toch weinigen echt tot bekering. Uiteraard zijn er heerlijke uitzonderingen, maar in het algemeen is het zeker waar. Er zijn maar weinig succesverhalen. Voor velen kwam het dan ook als een welkome verrassing een evangelische publicatie te ontdekken is die tegen deze trend in leek te gaan. De Alpha-cursus, een serie van 15 bijbelstudies, die ontworpen is om mensen kennis te laten maken met het christelijk geloof en nieuwe bekeerlingen een stevige basis te geven in de leer, is zeer populair geworden, eenvoudigweg vanwege het blijkbare succes. Met zijn goed ontworpen logo en handige formaat heeft de cursus veel gemeenten zeer onder de indruk doen komen van de schijnbare effectiviteit om het evangelie over te brengen aan de moderne generatie. De mensen vragen zich af of ze misschien de Alpha-cursus ook niet in hun eigen gemeente moeten introduceren om hun evangelisatie-resultaten te verbeteren. Enkelen die het misschien weliswaar niet eens zijn met alle accenten van de Alpha-cursus, zijn bang dat ze iets zullen missen van wat de Heer misschien zegent. Het is een belangrijke zaak. Wat moeten wij met de Alphacursus aan?

Wat gebeurt er?

De schijnbare vruchtbaarheid van de Alpha-cursus in de bekering van mensen is zo opmerkelijk geweest, dat die in veel gemeenten nu het belangrijkste wapen is in hun evangelisatie-pogingen. Talrijk zijn de successen die de cursus heeft teweeggebracht. Sommige gemeenten, die weinig succes hadden met hun evangelisatie-programma’s, hebben nieuwe inspiratie gekregen door de cursus binnen te halen en ze schrijven veel van de zegen die hun kerk ontvangen heeft toe aan het gebruik van deze cursus. Typerend voor het commentaar van de predikanten en leiders die Alpha in hun gemeenten gebruiken, is het volgende:

“Nu we aan het eind komen van onze vierde Alpha-cursus, wordt het steeds moeilijker om in woorden uit te drukken wat we God zien doen. Het is zo fantastisch te zien hoe ieder persoon, inclusief de leiders en helpers, aangeraakt en veranderd wordt door de Heilige Geest. Het gaat het menselijk geloof gewoon te boven” (Alpha News, juli 1996, pag. 9).

Er zijn talloze berichten over de veranderingen die de Alpha-curstis gebracht heeft in de verhoudingen binnen de gemeenten, omdat de mensen leerden samen te werken. Gelovigen zijn versterkt in hun ijver om het verlorene te bereiken. Het volgende commentaar is typerend:

“Alpha heeft een diepgaande uitwerking gehad op het leven van de mensen in onze gemeente. Meer dan 100 mensen waren erbij betrokken en dit heeft tot gevolg gehad dat er meer eenheid kwam in de gemeente. Het is alsof plotseling iedereen tegelijk de roeiriemen opgepakt heeft en zelfs in dezelfde richting roeit. Het heeft een gemeenschappelijk doel en betekenis aan onze bediening en zending gegeven en ons uit een toestand van introversie gehaald die in toenemende mate gevaarlijk werd”. (Alpha News, nov. ’96).

Het allerbelangrijkste is dat de cursus volgens vele getuigen bewezen heeft ongelovigen te kunnen trekken en hen naar het schijnt te bekeren. Een gebruiker van de Alpha-cursus spreekt zijn voldoening over de cursus uit:

“Deze evangelist kan met vertrouwen zeggen dat het de meest effectieve vorm van evangelisatie en geestelijke voeding is die hij ooit gezien heeft, en iedereen kan hem gebruiken. Ik wil niet beweren dat de Alpha-cursus gemakkelijk is – het is een moeilijke ervaring geweest, maar de Here gebruikt de inspanning van de gemeente door heel het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten om een grote oogst binnen te halen”. (Alpha News, nov. ’96).

Dit is maar één voorbeeld. Vele anderen geloven dat ze getuigen zijn van hetzelfde evangelisatie-succes en een ongekend aantal bekeringen zien.

Het is overal!

Men moet inderdaad zeggen dat de groei en populariteit van de Alpha-cursus niet minder dan spectaculair is geweest. Begonnen als een middel voor huiskamer-evangelisatie en discipel-training in de Holy Trinity Brompton (HTB), een grote en groeiende charismatische Anglicaanse kerk in het westen van Londen, heeft het zich nu tot ver buiten de grenzen van Groot-Brittanië verbreid. Terwijl dit boek geschreven wordt, wordt de cursus gehouden in Albanië, Bolivia, Finland, Servië, Namibië, Kenia, Zwitserland en Zuid-Korea, om maar een paar landen te noemen. Er is alle reden te geloven dat deze lijst al gauw verouderd zal zijn, gezien de enorme stijging in populariteit in de evangelische kerken. In 1997 waren er 500.000 mensen die de cursus gevolgd hadden, volgens schattingen, maar waarschijnlijk ligt het aantal veel hoger.

Wat zeggen de “deskundigen” over de Alphacursus?

Bekende christelijke leiders hebben de cursus aanbevolen, waaronder Engelse aartsbisschoppen, internationale evangelisten, John Wimber en anderen. Kerkgenootschappen die er achter staan zijn o.a. Amglicanen, Methodisten, Baptisten, Rooms-katholieken en nieuwe gemeenten. Waarom staan er zoveel achter de cursus? Omdat:

a) Het werkt!

Dit blijkt de belangrijkste reden te zijn die in verschillende getuigenissen in Alpha News genoemd wordt.

b) Een methode voor onze tijd

Anderen zijn onder de indruk van het schijnbare vermogen van de cursus om te communiceren met de cultuur van vandaag. John Wimber heeft gezegd:

“Alpha is ingenieus in de wijze waarop het mensen bijeenbrengt in een huiselijke kring, op uitnodiging! Zo pas je het op functionele wijze aan de twintig-eeuwse cultuur aan en ik ben er dolenthousiast over”. (Alpha News, febr. ’97)

Eén van de belangrijkste voordelen is dus volgens velen, dat het zo relevant is. Het heeft iets te zeggen dat door de mensen in deze moderne tijd gehoord wordt.

c) Niet bedreigend

Een ander pluspunt is volgens sommigen, dat de cursus niet-christenen onder de klanken van liet evangelie brengt zonder dat ze zich bedreigd voelen. Samen een maaltijd gebruiken voor de aanvang, de niet-agressieve benadering, en het gebruik van humor maken dit mogelijk, samen met de openheid voor vragen en de belangrijke rol die uitwisseling van gedachten speelt. Dit maakte indruk op de Britse algemeen directeur van de Evangelische Alliantie:

“Het grote gebod om alle volken tot discipelen te maken, geldt nog steeds vandaag. Alpha geeft ons een hedendaags antwoord door een niet bedreigende evangelisatie dat de toenemende belangstelling die het ontvangt, verdient”. (Alpha News, febr ’97)

Iemand anders heeft gezegd:

“Ik kan met blijdschap de Alpha-cursus aanbevelen als een manier om het evangelie te brengen die uitdaagt zonder bedreiging”.

En nog een ander geluid:

“De cursus is plezierig en zonder bedreiging – net als onze Heer zelf”.

De kracht van de cursus ligt voor sommigen dus daarin dat het de “bedreigende” benadering van andere evangelisatie-methoden vermijdt en voorkomt dat mensen terugdeinzen.

Nader bekeken

Dit boek zou niet nodig zijn als alles wat tot nu toe over de cursus gezegd is, voetstoots kon worden aangenomen. Elke bijbelgetrouwe christen met een verlangen om deze ongelovige wereld te berelken, zou heel blij zijn te weten dat er een cursus bestaat met zo’n succes als de Alpha-cursus. Dan zou dit boek kunnen volstaan met een hartelijke aanbeveling om zo spoedig mogelijk in iedere gemeente een Alpha-cursus te starten. Maar er zijn vragen die gesteld dienen te worden. Horen we wel het hele verhaal? Zijn er details die we missen en die de dingen in een ander licht stellen? Heeft de Alpha-cursus werkelijk het succes dat de gebruikers en aanbevelers denken? Hoe werkt het precies? En misschien is de belangrijkste vraag wel of de Alpha-cursus een betrouwbare weergave is van het evangelie. Brengt het werkelijk de waarheden van het evangelie over?

Waar gaat het om?

Het is om heel veel redenen belangrijk om deze vragen te stellen en te beantwoorden. Eén van die redenen is dat christenen, net als alle anderen, makkelijk meelopen. De kuddementaliteit besmet ons heel gemakkelijk en maakt dat we dingen accepteren die we eigenlijk zouden moeten verwerpen. In onze tijd van “kleine dingen” zijn we gauw geneigd kritiekloos iets nieuws in onze gemeenten binnen te laten, gewoon omdat het lijkt te “werken”. In een tijd waarin het zo moeilijk en teleurstellend is om het evangelie te prediken, is het een grote verzoeking om ons aan een strohalm vast te klampen en alles te proberen waarvan men zegt dat het “werkt”. De Here zelf heeft ons gewaarschuwd. “En omdat de wetsverachting toeneemt, zal de liefde van de meesten verkillen. Maar wie volhardt tot het einde, die zal behouden worden” (Matth. 24:12,13). Deze woorden gelden voor ons vandaag nu de christelijke kerk omringd is door de machten van een werelds denken, een pluralistische cultuur en oosterse en New Age filosofie. We dienen voorzichtig te zijn voor het geval we iets doen om pragmatische redenen, tegen de regels van de Schriften en tegen beter weten in. In deze tijd, waarin zo weinig kerken groei zien, is het erg gemakkelijk om iets uit te proberen omdat het “werkt”, in plaats van het eerst op de juiste wijze te beoordelen. Sandy Millar schrijft in Alpha News, april ’95:

“De punten worden heel duidelijk gemaakt en de uitspraken van Christus bestudeerd – alles in het gezelschap van andere zoekers, in een atmosfeer van liefde en aanvaarding. Door duizenden ingevulde vragenlijsten ter harte te nemen, is de Alpha-cursus aangepast en verbeterd, zodat we kunnen zeggen dat het werkelijk aangepast is aan de noden van onze generatie. Door het evangelie terug te brengen tot de essentiële waarheden, maakt het het christendom toegankelijk voor de mannen en vrouwen van onze hedendaagse cultuur”.

Maar wat zijn die “essentiële waarheden”? Wat is er weggelaten? Wat heeft men opgenomen? Welke leerstellingen vindt men essentieel en welke niet? Welke “uitspraken van Christus” zijn in ovenweging genomen en hoe duidelijk past het in de nieuw-testamentische prediking van het evangelie? Het is van het allergrootste belang dat we duidelijk zijn in ons verstaan van wat het evangelie is. Als u even nadenkt, ziet u zeker het belang hiervan in. Per slot van rekening zijn we dat aan de mensen die de cursus doen, verschuldigd. Als het succes van Alpha niet echt is, betekent dat dat er nu vele mensen in de illusie leven dat ze christen geworden zijn, terwijl ze dat naar alle waarschijnlijkheid niet zijn. Dit is misschien wel de ergste illusie die je je kunt voorstellen. Zo’n verschrikkelijk scenario komt niet uit de fantasie van een mens voort. Het komt uit de woorden van de Schrift. Het is mogelijk religieus te lijken en toch zonder een werkelijke kennis van de verlossing in Christus te zijn. Het is mogelijk om “Here, Here” te zeggen en toch deze woorden uit de mond van de Koning der heerlijkheid te horen: “Ik heb u nooit gekend, gaat weg van Mij, gij werkers der wetteloosheid” (Matth. 7:23). We moeten er zeker van zijn dat wij niet behoren tot degenen die de verantwoordelijkheid dragen voor zulke onechte bekeerlingen.

Maar wij zijn het ook de gemeente van Christus verschuldigd om de dingen aandachtig te bekijken. Want het welzijn van de gemeente staat op het spel. Als u daar even bij stilstaat, zult u de gevolgen daarvan beseffen. Wat zou het gevolg zijn voor de toekomst van de kerk als er grote aantallen onbekeerde mensen haar gelederen versterkten? Uiteraard zou dat catastrofaal zijn. De aanwezigheid van onbekeerde mensen, waarvan sommigen zeker leidinggevende en gezagdragende posities zouden gaan bekleden, zou rampzalig zijn voor de gezondheid van de kerk. Als het evangelisatiewerk slecht of verkeerd gedaan wordt, lopen we het risico dat we niet voldoen aan wat Paulus in 1 Korinthe 3 zegt over christelijke bediening:

“Naar de genade Gods, die mij gegeven is, heb ik als een kundig bouwmeester het fundament gelegd, waarop een ander voortbouwt. Maar ieder zie wel toe, hoe hij daarop bouwt. Want een ander fundament, dan dat er ligt, namelijk Jezus Christus, kan niemand leggen. Is er iemand, die op dit fundament bouwt met goud, zilver, kostbaar gesteente, hout, hooi, of stro, ieders werk zal aan het licht komen. Want de dag zal het doen blijken, omdat hij met vuur verschijnt, en hoedanig ieders werk is, dat zal het vuur uitmaken” (1 Kor. 3:10-13).

Veel kerkgenootschappen over heel de wereld dragen de gevolgen van wat er gebeurt als onbekeerde mensen een prominente plaats gaan innemen en invloed uitoefenen. Als “hout, hooi en stro” in de gemeente gebracht worden in plaats van “goud, zilver en kostbaar gesteente”, wordt het gebouw van slechte kwaliteit en kan het de kritische blik van de Meester niet doorstaan. Hoe de evangelisatie gedaan wordt, is van het allergrootste belang en als we ons niet aan de bijbelse principes houden, heeft dat rampzalige gevolgen in de kerk. Om deze en andere redenen moeten we Alpha nader bekijken en zijn beweringen zorgvuldig bestuderen.

En verder … ?

Daarna willen we een korte blik op de Alpha-cursus zelf werpen. Welke onderwerpen behandelt het? Hoe werkt de cursus precies? Hoofdstuk twee behandelt dit. Het wordt geen volledige beschrijving, maar dient om een algemeen idee van de inhoud van de cursus te geven.

Hierna gaan we een basisvraag stellen – wat is het evangelie? Deze vraag is van vitaal belang. Als Alpha er niet in geslaagd is het evangelie weer te geven, dan voldoet het niet als evangelisatie-middel. Zo simpel ligt dat. Hoofdstuk drie en vier proberen uitvoerig de hoofdlijnen van het evangelie weer te geven. Welke waarheden worden overgebracht? En op welke wijze? Wat vraagt het evangelie van ons? Om antwoorden te vinden zullen we voornamelijk in het boek Handelingen kijken.

Hoofdstuk vijf gaat in op het evangelisatie-materiaal dat in de Alpha-cursus gebruikt wordt. Een evaluatie van Alpha als evangelisatie-middel is het belangrijkste doel van dit boek. Het evangelisatie-materiaal moet daarom zorgvuldig besproken worden, omdat dit de basis vormt van de volgende twee hoofdstukken, die het evangelie onderzoeken dat in de Alpha-cursus gepredikt wordt en dat vergelijken met wat er in de Schriften staat. Hier zullen we zien hoe succesvol Alpha geweest is in het “terugbrengen van het evangelie tot de meest essentiële punten”. Hoofdstuk acht volgt daarop met een onderzoek van de ervaringen die mensen hebben, met name tijdens het “weekendje weg”. Komen de ervaringen die de mensen hebben overeen met bekering? Zijn er bijvoorbeeld aanwijzingen dat er sprake is van echte bekering en geloof? Of gebeurt er iets totaal anders?

Hoofdstuk negen brengt nog meer bezorgdheid naar voren over de definitie van wat een christen is. Hoe ziet Alpha dit? Tenslotte trekken we enkele conclusies.

Chris Hand Oorspronkelijke titel: “Falling short? The Alpha course examined”.

Epsom, Surrey U.K.

Met toestemming van de auteur, een Engelse Baptistenpredikant, is de vertaling hier en daar verkort, met name zijn passages die typerend zijn zijn voor de Britse situatie weggelaten of ingekort. De vele Alpha-bronnen die Chris Hand citeert, zijn rechtstreeks door ons vertaald, zonder de Nederlandse uitgaven te raadplegen. Dit boekje is vooral bedoeld voor hen die met de Alpha-cursus werken met name voorgangers. Als u adressen voor ons hebt, zouden wij die graag van u horen. We leven in een tijd waarin overspoeld worden met allerlei leringen en er zijn maar weinigen die ze toetsen aan het onveranderlijke Woord van God. Dit boekje is een eerlijke, liefdevolle toetsing van de Alpha-cursus aan de Schriften.

Stichting De Gouden Kandelaar, Twello

Geplaatst in: ,
© Frisse Wateren, FW